Raporda, depremzedelerin beslenme, sağlık, eğitim ve barınma gibi alanlarda önemli eksikliklerle karşılaştığı vurgulandı.
GIDA ERİŞİMİ VE YETERSİZ BESLENME
Rapora göre, depremzedelerin %44,3’ü düzenli gıdaya erişemiyor. Ayrıca, bölgedeki birçok ailenin uygun saklama koşullarına sahip olmadığı ve %5,6’sının kendi mutfaklarının bulunmadığı belirtildi. Özellikle çocuklar arasında yetersiz beslenme oranı yüksek. 12-59 aylık çocukların sadece %13,7’si yeterli süt, %8’i yeterli sebze ve %6,7’si yeterli tahıl tüketiyor. Adıyaman’da ise beş yaş altı çocuklarda bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo oranları dikkat çekici düzeyde arttı.
SAĞLIK HİZMETLERİNDE CİDDİ EKSİKLİKLER
Sağlık hizmetlerine erişim de ciddi bir sorun. Hatay’da 105 bin, Adıyaman’da ise 43 bin kişi aile hekimine ulaşamıyor. Ayrıca, psikolojik destek eksikliği nedeniyle travma sonrası stres bozukluğu yaygınlaşırken, intihar vakalarının arttığı bildirildi. 2023’te Adıyaman’da 187 intihar girişimi kaydedildi. Hatay’da ise çocuklarda madde bağımlılığı oranı neredeyse iki katına çıktı.
EĞİTİMDE CİDDİ DÜŞÜŞ
Raporda, deprem bölgesindeki öğrencilerin sayısının büyük ölçüde azaldığına da dikkat çekildi. Adıyaman’da 18 bin 452 öğrenci, Hatay’da ise okul öncesinde 7 bin 449, ilkokulda 10 bin 855, ortaokulda 18 bin 356 ve lisede 28 bin 588 öğrenci eğitimden kopmuş durumda.
İşçi ölümleri de alarm veriyor. Kahramanmaraş, Hatay ve Malatya gibi illerde iş cinayetleri sayısı artmış durumda. Kahramanmaraş’ta inşaat sektöründe işçi ölümleri 2020’de 16 iken 2023’te 61’e çıktı. Hatay’da 22 işçi ölüm vakası 2020’de 57’ye, Malatya’da ise 9 iş cinayeti 2023’te 14’e yükseldi.
Bölgedeki hava kirliliği de tehlikeli seviyelere ulaşmış durumda. Temiz Hava Hakkı Platformu ve TTB'nin Ocak 2025'teki hava kalitesi izleme çalışmasına göre, Antakya’daki PM2,5 seviyesi Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği güvenli sınırın 2,8 katı kadar yüksek.
“DEPREMZEDELER YALNIZ BIRAKILDI”
Rapor, afetin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen bölgedeki depremzedelerin hâlâ temel ihtiyaçlarını karşılamada ciddi zorluklarla karşılaştıklarını ve kalıcı çözümlerin hala sağlanmadığını ortaya koyuyor. Depremzedeler, barınma, beslenme, sağlık ve eğitim gibi temel alanlarda acil ve kalıcı çözümler bekliyor.
