ÖZEL HABER - Hülya ASLAN
TÜİK’in 2023’te yapmış olduğu ‘Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması’nda internete erişim imkânı olan hane oranı bir önceki yıla göre 1,4 puan artarak yüzde 95,5 oldu. İnternet kullanan bireylerin oranı ise 2,1 puan artarak yüzde 87,1 oldu. Teknoloji bağımlılığın arttığı böylesi bir zamanda çocukları korumak için ailelere büyük iş düştüğünü belirten Psikolojik Danışman Güzin Ayhan bilinçlendirmenin önemine dikkat çekti.
YÜZYILIN EN BÜYÜK BAĞIMLILIĞI TEKNOLOJİ
Yeni yüzyılın en büyük sıkıntılarından bir tanesinin sosyal medyanın nasıl kullanılması gerektiğinin bilinmemesi olduğunu söyleyen Ayhan, “Yüzyılın en büyük bağımlılıklarından bir tanesi teknolojidir. Çocuklarımız bu bağımlılığı yaşıyor. Çocukların telefona sürekli girme ve bu bağımlılığı yaşamasının nedenlerinden biri de ‘biri beni beğendi mi ya da biri mesaj attı mı’ gibi durumlardır. Bununla birlikte çocuklar yanlış düşünceler edinmeye başladı. Mesela ‘Youtuberlar çok para kazanıyor bizde paylaşımlar yaparak çok para kazanabiliriz ya da paylaşım yaparsam ve ne kadar çok like alırsam en güzeli benim’ gibi düşünceler var. Dolayısıyla güzelliği ve paylaşımı eş değer görebiliyorlar. Özellikle 18 yaşın altındaki çocukları çocuk hakları koruma kanununa göre biz yetişkinler korumalıyız. Evde anne ve baba, okulda okul psikolojik danışmanlığı” dedi.
ÇOCUKLAR KÖTÜ ALIŞKANLIK EDİNEBİLİYOR
12 yaşına kadar bir çocuğun Instagram, TikTok, Twitter gibi uygulamaları kullanmasının yasak olduğunu ifade eden Ayhan sözlerine şöyle devam etti: “Çünkü çocuklar kişisel sınırlarını koruyamıyor. Mesela çok rahat bir şekilde soyunduklarını, ailesi ile mutfakta zaman geçirdiğini, duş aldıktan sonra banyosunu ya da yatak odası vs. paylaşabiliyor. Kişisel sınırım, mahremiyetim nedir bilmiyorlar. Bununla birlikte kötü alışkanlıklar edinebiliyor. Özellikle erkek çocukları zararlı oyunlar oynayabiliyorlar. Mavi balina bir örnek olarak verilebilir, bu oyun uluslararası yasaklanmış ama gizlice oynanan oyuna dönmüş. Ortaokul öğrencilerinin daha fazla ilgi gösterdiğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla bu oyunların etkisi ile çocuklar birbirine zarar verebiliyor. Yine başka bir oyunda çocuklar birbirini kucaklayıp atıyor ve kimi zaman beyin kanamasına kadar yol açıyordu. Son zamanlarda oynanan kanlı para oyunu da enfeksiyona yol açarak tehlike oluşturuyordu. Bu tarz şiddet unsuru barındıran oyunlar sosyal medya aracılığıyla dolaşıma sokuluyor ve birçok çocuk tarafından izleniyor.”
HÜR TÜRLÜ DAVRANIŞ SIKINTISI GÖRÜLEBİLİYOR
Sosyal, fiziksel ve psikolojik etkilere dikkat çeken Ayhan, “Bağımlılık, obezite, asosyallik, görme bozukluğu, kan dolaşımı, sosyal çevreyle uyuşmazlık, çözüm odaklı olamama, hayal ile gerçeği ayıramama, içe kapanıklık ve saldırganlık gibi her türlü davranış sıkıntısı görülebiliyor Bununla birlikte sanal zorbalığın içinde akran zorbalığı çok fazla arttı. Mesela Instagram’da ergenlik çağındaki bireyler bir grup açıp birbirini ifşa etme ya da yapılan paylaşım altına kötü yorum yaparak zorbalık uyguluyorlar. Bunlar sosyal medya üzerinden delil olarak kalması nedeniyle yapılıyor. Son zamanlarda yaşanan flört şiddeti de sanalda yapılmaya başlandı. Özenti ile yapılan paylaşım birçok olumsuz durumu da beraberinde getiriyor” dedi.
PARKTA OYUN OYNAMALI, ANNE BABAYLA ZAMAN GEÇİRİLMELİ
“Sosyal medya ile tanışma yaşı kesinlikle 4 yaşından önce olmamalıdır” diyen Ayhan, “Sosyal medyayı kullanımda düzeyler çok önemli ve bunlar; 0-6 yaş düzeyi, ilköğretim düzeyi ve ortaöğretim düzeyi. 0-6 yaş ve ilköğretim düzeyi için eğlence, ergenlik çağındaki çocuklar için ise popülaritedir. 0-6 yaş grubundaki çocuğun yapması gereken parkta oyun oynamak, anne ve baba ile zaman geçirmek ve akranları ile bir kreş ortamında bulunmaktır. Ergenlik çağındaki bireyler için ise sosyal etkinlikler yapılması gerekir” dedi.
Aile içi iletişimin ve çocuk ile bağın iyi kurulması gerektiğini söyleyen Ayhan şöyle devam etti: “Aile içi iletişimsizliklerin, boşanmaların, çatışma ve şiddetin yoğun olduğu ailelerde çocuklar kendi daha fazla gösterme gereksinimi duyuyor. Bir gruba ait ve popülarite olma isteğiyle yapılıyor. Çocuğunu korumak için aile ‘birileri seni tehdit ederse ben seni hep koruyacağım, başına ne gelirse veya her neyle karşılaşırsan bizimle paylaşabilirsin’ diyerek çocukta o güveni oluşturmalıdır.”
