HABER - Faruk BALIKÇI
DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Ceylan Akça Cupolo, anadil politikaları ile ilgili TBMM Başkanı ile Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyelerinin tamamına 19 soru önergesi verdi.
“Anadil Politikalarının Turnusol Kağıdı: Vitrinlik Değil Ömürlük Dil Politikası!” başlığı ile önerge veren Akça Cupolo, “Dil politikaları, yerel halkların anadillerini marjinalleştirerek bu dillerin kullanımını caydırma amacıyla tasarlanabileceği gibi; bu halkların güvenini kazanmak, kültürel zenginliği devletin karakteristik bir yapısı haline getirmek, dil çeşitliliğini korumak ve kullanımını teşvik etmek için de tasarlanabilmektedir. Küresel örnekler; sürdürülebilir dil politikalarının yalnızca sembolik tanınmayı değil, aynı zamanda teşvik ve desteklerle yerel dillere ekonomik işlev kazandırılması gerektirdiğini gösteriyor” dedi.
“EKONOMİK FAYDA SAĞLAMAYAN DİLLER AZALMA EĞİLİMİNDE”
Akça Cupolo, verdiği önergede şunları belirtti: “Türk, Kürt, Arnavut, Azeri, Arap, Boşnak, Bulgar, Çerkes, Çingene, Gürcü, Ermeni, Hemşinli, Laz, Pomak, Rum, Süryanilerden oluşan çok dilli halklar mozaiği olan Türkiye’de anadiller; bölgesel olarak yoğunlaşarak coğrafi yayılım göstermektedir. Bu yönüyle bölge üniversitelerinde Kürtçe (Kurmancî ve Zazakî) dil ve edebiyat bölümlerinin açılması, yine Kürtçe’nin bölge bazında ilköğretimde seçmeli ders olarak örgün eğitime dahil edilmesi, TRT Kurdî’nin kurulması, anadillerin korunması ve teşvik edilmesi açısından oldukça anlamlı gelişmelerdir. Ancak yapılan araştırmalar bir dilin; ekonomik faydaya sahip olduğunda, yani onu konuşmak finansal ve profesyonel avantajlar sağladığında yaşayabildiğini yahut tam tersi ekonomik fayda sağlamayan dillerin azalma eğiliminde olduğunu göstermektedir.”
“KAMUSAL HİZMETLERDEN HANGİLERİ TÜRKÇE DIŞINDA FARKLI BİR DİLLE SUNULUYOR?”
Ceylan Akça Cupolo’nun verdiği 19 önergede şu sorular yer aldı:
“1. Bakanlığınızın sunduğu kamusal hizmetlerden hangileri Türkçe dışında farklı bir dille sunuluyor? Sunulduğu hizmetlere göre ayrıştırılmış bu diller nelerdir? Kürtçe bu dillerden biri midir?
2. Bakanlığınıza bağlı olup, Kürtçe dil bilme zorunluluğu/yeterliliğiyle istihdam edilen personel var mıdır? Varsa; bunların mesleklerine göre ayrıştırılmış sayıları kaçtır?
3. Türkçe dışında herhangi bir dil bilme zorunluluğu/yeterliliğiyle istihdam edilen personeliniz var mıdır? Varsa; bu personelin dillere ve mesleklere göre ayrıştırılmış sayıları kaçtır?
4. Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının resmi web siteleri Türkçe dışında hangi diller için erişim hizmeti sunmaktadır? Kürtçe bu dillerden biri midir?
5. Bakanlık hizmetleri için geliştirip kullanıma sunduğunuz kaç telefon uygulaması (aplikasyon) vardır? Bunlar Türkçe dışında hangi diller için erişim hizmeti sunmaktadır? Kürtçe bu dillerden biri midir?
6. Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının bülten, dergi, plan, rapor gibi her nevden basılı dokümanları Türkçe dışında hangi dillerde basılmaktadır? Kürtçe bu dillerden biri midir?
7. Bakanlığınızın toplamakla mükellef olduğu vergilerden, Türkçe dışında bir dil bilme zorunluluğu/yeterliliğiyle sağlanan vergi indirimi uygulaması var mıdır? Varsa bunların dillere göre ayrıştırılmış olarak yararlanıcı işletme ve/veya kişi sayısı kaçtır?
8. Bakanlığınızın burs, hibe/fon dağıtım ve/veya sübvansiyon desteği hizmeti var mıdır? Varsa; herhangi bir dil bilme zorunluluğu/yeterliliğiyle dağıtılan bursların, hibe/ fonların ve/veya sübvansiyonların dillere göre dağılımı nasıldır? Kürtçe bu dillerden biri midir?
9. Bakanlığınızın Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile imzalanmış herhangi bir iş birliği protokolü/anlaşması var mıdır? Varsa; bu protokolün/anlaşmanın belge dili nedir? Bu protokolü/anlaşmayı uygulamak, izlemek ve raporlamak için istihdam edilen Kürtçe bilen kişi sayısı kaçtır?”
