Fatma Temel – Özel Haber
Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen 18 maddelik yeni vergi düzenlemesi, iş dünyasını ve küçük esnafı kaygılandırmaya devam ediyor. Diyarbakır Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkan Vekili Alican Ebedinoğlu, işletmelerin durumunu ve yeni vergi kanununu gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e değerlendirdi.
“SON BİR YILDA 2 BİN 200 İŞLETME KAPANDI”
Esnafın içinde bulunduğu durumu geçtiğimiz günlerde TESK olarak ele aldıklarını ifade eden Ebedinoğlu, depremden etkilenen iller arasında yer alan Diyarbakır’da son bir yılda 2 bin 200 işletmenin kapandığını söyledi. Ebedinoğlu, “Mücbir sebeplerin en az yılsonuna kadar uzanmasını talep ettik. Biraz daha esnaf ve sanatkârların nefes alması demektir” dedi.
“YENİ ALINAN KARARLARDAN HERKES KAYGILI”
“Türkiye ekonomik olarak zor bir süreçten geçiyor” diyen Ebedinoğlu, yeni vergi yasasının sadece esnafı değil toplumun her kesimini olumsuz etkileyeceğini söyledi. Ebedinoğlu, şöyle devam etti:
“Geçmiş yıllarda yaşamış olduğumuz pandemi ve ardından gelen deprem, sonrasındaki ekonomik dalgalanma etkisini devam ettiriyor. Sanayiyi, iş camiasını, bütün kesimlere etkisi devam ediyor. Bu ekonomik dalgalanmadan dolayı şuan hükümetin yeni almış olduğu kararlar var. Bu kararlar sadece esnaf ve sanatkârları değil, herkesi ilgilendiriyor. Memurundan işçisine kadar herkes şuan bir kaygı içerisinde.
“2.5 MİLYON ESNAF VAR, VERGİDEN MUAFİYET İSTİYORUZ”
Yeni yasayla ilgili bizim talebimiz şöyle, biz özellikle esnaf ve sanatkârlar, sosyal devletin yükümlülüğü olan iskân yükünü biz devletin sırtından alan en büyük kesimiz. Türkiye’de kayıtlı 2.5 milyon esnaf var. Bunların yarattığı istihdam 10 milyonun üzerinde. Büyük bir kesimin vergiden muaf olması gerekiyor. Esnaf ve sanatkârlarımız kısmen muaf ama hizmet sektöründe bulunan esnaf ve sanatkârlarımız istihdam yarattığı için bunların da desteklenmesi gerekiyor. Biliyorsunuz sanayinin desteklenmesi adına onlarca teşvik yasaları çıkartıldı. Birçok fabrika ‘istihdam yaratıyor’ diye hem vergiden muaf oluyor hem de destek alıyorlar ama esnaf ve sanatkârlara böyle bir destek söz konusu değil.
“HİZMET SEKTÖRÜ CAN ÇEKİŞİYOR”
Bir fabrika şuan eğer 20 işçi çalıştırıyorsa desteklerden faydalanıyor. Ama bir restoranda, cafede, lokantada 20 kişi, 50 kişi çalışıyor. Biz burada devletten sanayiye verdiği desteği istemiyoruz. Yeni çıkan yasalarla siz esnafı sıkarsanız zaten hizmet sektörü can çekişiyor. Fiyat dalgalanmaları, ekonomik kaygılardan dolayı artık insanlar eşiyle dostuyla rahat oturamıyor. Oturamadığı için de bunların kapasitesi yüzde 50’ye düşmüş. Bu sene ciddi bir kapanma var. İstihdam yapan hizmet sektöründen yerler kapanırsa işsizler ordusuna o kadarını da eklemiş oluruz. Onun için burada Anayasa’nın 73. Maddesi açıktır. Esnafı koruyup kullanın diyor.”
DİYARBAKIR’IN SORUNLARINI KÜLLİYE’YE AKTARDI
Diyarbakır’da 41 meslek odası ve 30 bin üyesi ile kentin örgütlü kurumun başında olan Ebedinoğlu, kentte yaklaşık 80-100 bin kişiye istihdam sağladıklarını söyledi. Kent esnafının yaşadığı sorunları Cumhurbaşkanı Cevdet Yılmaz’a aktardığını belirten Ebedinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sorunlarımızı, beklentilerimizi bölge olarak il olarak talebimizi ilettik bunların içerisinde vergi kanunundan tutun vergi düzenlenmelerine kadar esnaf sanatkârlarla ilgili her şeyi kapsıyor. Kendisine ‘2,5 milyon esnaftan alacağınız vergiyi 10 tane büyük holdingi incelemeye alırsanız, araştırırsanız o vergilerin iki katını onlardan alırsınız’ dedim. TESK’te gerçekleştirdiğimiz toplantımızda da birçok konuyu dile getirip ifade ettik. Geçen ayki verilerimize göre bin 300 işletmemiz kapandı. Bunların yüzde 60’ı hizmet sektörü. Bundan ötürü işsizler ordusuna işsizler giriyor. Diyarbakır gibi bir şehirde sanayi gelişsin diye 6. bölge olarak değerlendirebiliriz. Şuan Diyarbakır OSB’de istihdam 20 binken şuan Diyarbakır esnaf ve sanatkârlarda yaklaşık 80-100 bin istihdam söz konusu. Bunu kıyasladığımız zaman verilen desteklerle muafiyetlerle ne kadar haksız bir tabloyla karşı karşıya olduğumuz görünüyor. İstihdamı en büyük yükü Diyarbakır gibi illerimizde esnaf ve sanatkârlar üzerinde yapılmaktadır. Bunun yüzde 60’ını da hizmet sektörü sağlamaktadır. Birde bölgeler arasında ekonomik dengesizlik söz konusu diğer bölgeler bir etkileniyorsa biz beş etkileniyoruz.”
“MÜCBİR SEBEP SÜRESİ UZATILSIN”
Depremden etkilenen iller arasında yer alan Diyarbakır’da işletmelerin zor şartlarda ayakta kaldığını vurgulayan Ebedinoğlu, “Mücbir sebeplerle ilgili sürenin uzatılmasını talep ettik. Toplantımızda rapor hazırladık ve Maliye Bakanlığı’na gönderme kararı aldık. Diyarbakır depremden etkilenen iller arasında ve 31 Ağustos’ta da mücbir sebeplerin süresi doluyor. Yani depremden etkilenen işletmelerde bazı destekler verilmişti ve bu destekler kalkıyor. Kaygı içerisindeyiz. Diyarbakır depremden en az hasar alan illerden biri, buna en az hasar vermemize rağmen 2 bin 200 işletmemiz yıkıldı. Ve bundan yararlanan işletmelerimiz 31 Ağustos’tan sonra kötü anlamda etkilenecek ve bu da bizi kaygılandırıyor. Mücbir sebeplerin en az yılsonuna kadar uzanmasını talep ettik. Biraz daha esnaf ve sanatkârların nefes alması demektir. Ankara’da yaptığımız toplantıda mücbir sebeplerle ilgili sürenin uzatılmasını konuştuk. Bu gündemimizdeydi. İkincisi biliyorsunuz, esnafın yanında çalışan sigortalı 7 bin 200 günde emekli olurken, Bağ-Kurlu 9 bin günde emekli oluyor. Cumhurbaşkanı söz verdi Bağ-Kur ve esnafın yanında çalışan sigortalının da 7 bin 200 günde emekli olması için çalışmalara başlayacağız demişti. Ancak şimdiye kadar bir mesafe kaydedilmedi. Bununla ilgili bazı kararlarımız vardı ilgili bakanlıklara gönderilmek üzere. Yeni yasada esnaf tanımı değişecek, şuan esnaf tanımında ciddi anlamda sıkıntılar var. Cirolarla ilgili esnaflar ciddi bir sıkıntı çekiyor. Belli bir miktarda yüksek ciro yaptığınız zaman ticaret odasına kaydınız zorunlu hale geliyor. Daha önce 20 liraya sattığımız sigarayı 70 lirayı sattığımız cirosu yükselecektir. Bu da küçük bir büfenin Ticaret Odası’na kayıtlı olması gerekmektedir demektir. Ciddi anlamda bir sorun. Bununla ilgili kararlar aldık, ilgili bakanlıklara ileteceğiz” dedi.
