ÖZEL HABER - Sertaç KAYAR / Veli BALTACI
Son yıllarda ülke genelinde yaşanan kuraklığın ortaya çıkardığı manzara pek iç açıcı olmadı. Geçtiğimiz yıllarda yaz aylarında etkisini gösteren sıcaklıklarla birçok gölet kururken, bazı barajlar kuruma noktasına geldi. Suların büyük oranda çekildiği barajlarda ortaya çıkan görüntüler tedirginliğe neden olmuştu. Bu barajlardan biri de Diyarbakır’daki Devegeçidi Barajı’ydı. Geçtiğimiz yıllarda yaz aylarında kuruma noktasına gelen Devegeçidi Barajı, bu yıl hem şaşırttı hem umut oldu.
BARAJDAKİ ÇEKİLME KORKUTMUŞTU
1972 yılında tarımsal sulama için yapılan, Karacadağ'dan gelen kar ve yağmur suları sonucu dolan Devegeçidi Barajı özellikle, tarımsal sulama açısından hayati önem taşıyor. Tarımsal sulama için yapılmış olsa da yıllar içinde göçmen kuşlar ve diğer bazı canlı ekosistemlerin beslenme ve üretim yeri oldu. Kuş türleri ve göçmen kuşların yanı sıra Fırat ve su kaplumbağası gibi birçok canlıya ev sahipliği yapan Devegeçidi Barajı’nda geçtiğimiz yıllarda yaşanan çekilme ile bu canlı türlerinin yaşamı da tehlike altına girmişti. Öyle ki Dicle nehri üzerindeki diğer barajlardan buraya su takviyesi yapılmak zorunda kalınmıştır.
DOLULUK ORANI CANLI YAŞAMINI HAREKETLENDİRDİ
Son birkaç yıldır kuruma tehlikesi altında olan Devegeçidi Barajı, bu yıl görenleri hem şaşırttı hem de umut verdi. Geçtiğimiz Mart ayında yüzde 14,2’den yüzde 81,6’ya çıkan doluluk oranı aşırı sıcaklara rağmen tüm canlılığını koruyor. Barajdaki canlılık, canlı türlerinde de hareketliliğe neden oldu.
BİTKİ, SÜRÜNGEN VE KUŞ TÜRLERİ İÇİN ULUSLARARASI ÖNEME SAHİP
Bitki, sürüngen ve kuş türleri için uluslararası öneme sahip olan Devegeçidi Barajı’nda yapılan saha incelemelerde 110 kuş türünün tespit edildi. Baraj alanında, memeliler, su samurları, Fırat ve Su Kaplumbağası, böcekler ve sürüngenler buranın önemli türleri olarak biliniyor. Kış ve bahar aylarında ördek ve balıkçıl gibi su kuşları açısından zengin olan alan, üreme döneminde de nadir ördek türlerine ev sahipliği yapıyor.
Baraj gölünün batısındaki göletlerde nesli tehlike altında olan pasbaş patka (Aythya nyroca) ve yaz ördeği (Marmaronetta angustirostris) kuluçkaya yatar. Kuraklık nedeniyle suların çekilmesi, bu türlerin yaşam alanlarını da tehdit etmişti. Su seviyesinin yükselmesi bu canlı türleri için de umut oldu.
DEVEGEÇİDİ BARAJI NEREDE?
Devegeçidi Barajı, Diyarbakır’ın 20 kilometre kuzeybatısında Ergani yolu üzerinde bulunuyor. Baraj, Dicle Nehri’nin küçük kollarından biri olan Devegeçidi Çayı üzerine 1972 yılında sulama amacıyla kuruldu. Çok derin olmayan baraj gölünün çevresinde küçük dere ağızları ve tarım alanları bulunuyor. Barajın batı kesiminde toprak çekilmesiyle oluşmuş kıyıları geniş sazlıklarla kaplı küçük göletler bulunuyor.