ÖZEL HABER - Faruk BALIKÇI
Önce pandemi, ardından deprem ve son olarak da yüksek faizler esnafları vurdu. Giderek küçülen ve sayıları azalan esnafların sorunlarını Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlar Odalar Birliği Başkanı Alican Ebedinoğlu ile konuştuk. Ebedinoğlu, esnafların sorunlarını ve çözüm önerilerini gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e değerlendirdi.
“BIÇAK SIRTINDAYIZ”
Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi’nde 18 bin kişinin istihdam edildiğini, esnaf ve sanatkar da ise bu rakamın 80-100 bin arasında olduğunu belirten Ebedinoğlu, “Sosyal devletin asli görevini esnaf ve sanatkârlar yapıyor. Ancak bölgedeki esnafların istediği şekilde desteklendiğini göremedik. Eskiden bakkal evinin anahtarını teslim edeceğin kişiydi. O kadar güvenilirdi. Mahallenin muhtarı gibiydi. Son 10 yıldır 5 bin 600 sayısına ulaşan bakkal esnafı üye sayısı şimdi maalesef 2 bin 200’lere düştü. Biz istihdamı özellikle hizmet sektöründe sağlıyoruz. Hizmet sektörü büyük darbe yedi. Son bir yılda yüzde 60’ı hizmet sektöründe olmak üzere bin 123 işletme kapandı. Bir kafeterya veya lokantada 6 ila 12 kişi çalışır. Hizmet sektörünün kapanması demek 12 bin insanın işsiz kalması demektir. İnsanlar ailesiyle bir kafede, lokantada artık zaman geçiremiyor. Bu işletmelerin ayakta kalması için yeni desteklerin yeni paketlerin açılması gerekir. Mutlak suretle esnafı koruyup kollamalısınız. Ciddi anlamda kötü bir yerdeyiz. Bıçak sırtındayız” dedi.
“FAİZ YÜKSELDİ, TİCARET DURDU”
Son 20 yılın en yüksek faiz dönemini yaşadıklarını ve faiz yükseldikçe ticaretin durduğunu dile getiren Ebedinoğlu, şöyle devam etti: “Şu anda faiz oranları yüzde 55 ila yüzde 62 arasında değişkenlik gösteriyor. Yüzde 8.5 ile kullandığımız esnaf kredisi bugün yüzde 29’larda. Bağ-Kur kaydın yoksa bu krediden faydalanamıyorsun. Esnafın rahat şekilde ulaşması gereken krediye engel var. Ekonomik sıkıntı bu şekilde devam ederse bin 123 işletme kapandı. Yıl sonuna kadar bu sayı ikiye katlanabilir. Esnaflarla ilgili bir an önce tedbirlerin alınması gerekir.”
“2 BİN 82 İŞLETME DEPREMDE YIKILDI”
Yaşanan depremde Diyarbakır’da yıkılan ve yıkılması gereken binaların altında 2 bin 82 işletme bulunduğunu belirten Alican Ebedinoğlu, “Bunların Yüzde 60’ı imalatçıydı. Ancak, bunlarla ilgili halen alınan bir karar yok. Yıkılan konutlarla ilgili TOKİ’nin çalışması var. Ticaret Bakanlığı’na rapor gönderdik. Ama işyerini kaybedenlerle ilgili halen bize iletilen bir çalışma ve alınan bir karar yok. İmalatçılar ile ilgili bizim çalışmalarımız oldu.
Sadece KOSGEB üzerinde yüzde 40’ına destek verildi. 750 bin TL faizsiz kredi desteği sağlandı. Bu rakamında bir imalat için yeterli olmadığını biliyoruz. Küçük esnaf ve işletmelerin ayakta kalabilmesi için sosyal devletin sorumluk gereği olarak ayakta kalması gerekiyor. Birçok genç Avrupa’ya gitmek için mücadele ediyor. Turizm bölgesinde çalışmaya gidiyorlar. İmalat ve sanayi bölgesi olmadığımız için istihdamımızın yüzde 90’ı küçük esnaftır. Onun için de korunup kollanması gereken esnaf ve sanatkârlardır. Devletin sırtındaki istihdam yükünü almak demektir” diye konuştu.
“BÜYÜK BALIK KÜÇÜK BALIĞI YUTTU”
Ulusal zincir marketlerin hiçbirinin vergi kaydının Diyarbakır’da olmadığını söyleyen Ebedinoğlu, şunları kaydetti:
“Günlük sıcak parayı Batı’ya götürüyorlar üretime bir katkısı yok. Bu holdingler mantar gibi ürüyor. Yüz metrede bir sokak aralarına yayıldılar. Köylerde bile zincir marketler açılıyor. Yemek, ekmek, ayakkabı, elbise bile satılıyor. Bunlara bir standart ve sınırlama getirilmesi gerekiyor. Bir an önce radikal kararlar alınmalı. Küçüğü büyüğe boğduruyorsunuz. Büyük balık küçük balığı yuttu. Şu an da bitmek üzere. Bıçak kemiğe dayandı. Yerel seçimlerdeki mesajın alınması gerekiyor.”
