Diyarbakır, tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanı sıra, karpuz yetiştiriciliği ile de ünlüdür. Kentin sıcak yaz günlerinde, tarlalarda büyüyen devasa karpuzlar, görenleri hayrete düşürüyor. Peki, bu karpuzlar nasıl bu kadar iri ve lezzetli olabiliyor? İşte detaylar…
KARPUZ YETİŞTİRİCİLİĞİNİN TARİHİ
Diyarbakır, sıcak yaz günlerinin vazgeçilmezi, serinletici lezzeti karpuzlarıyla ünlüdür. Ancak bu karpuzlar sıradan değil; Citrullus lanatus türüne ait, dünyaca ünlü Diyarbakır Karpuzları, yuvarlak-oval şekilleri ve alacalı dış kabuklarıyla göz kamaştırıyor.
Diyarbakır’da yıllardır devam eden karpuz yetiştiriciliği, Sürme, Pembe, Beyaz Kış, Kara Kış ve Ferik gibi çeşitlerle zengin bir geçmişe sahip. Ancak günümüzde, bu çeşitler arasında sadece Sürme karpuzu yetiştirilmeye devam ediyor.
SÜRME KARPUZUNUN ÖZELLİKLERİ
Sürme karpuzu, Diyarbakır karpuzları arasında en iri çeşit olarak biliniyor. Yuvarlak ve oval şekillerde olan bu karpuzlar, parlak yeşil kabukları ve koyu yeşil çizgileri ile dikkat çekiyor. Ortalama 20-30 kg ağırlığında olan bu karpuzlar, özel yetiştirme teknikleriyle 75 kg’a kadar ulaşabiliyor. Meyve kabuğu sert ve kalın, eti ise kırmızı ve tatlıdır.
Sürme karpuzunun siyah ve küçük boyutlu tohumları, meyvenin lezzetini ve iriliğini nesilden nesile aktarıyor. Ortalama 650-750 adet tohum içeren bu karpuzlar, tohum başına 0.093 gr ağırlığında bir miras taşıyor.
Tek yıllık ve sürüngen bir yapıya sahip olan Sürme karpuzu, geniş masuralarda yetiştirilmek için ideal. Güçlü habitüsü ve bol miktarda yan dalları ile dikkat çeken bu bitki, 3-4 adet iri meyve verebiliyor.
Diyarbakır Karpuzu’nun çiçekleri, tohum ekiminden yaklaşık 85 gün sonra açmaya başlıyor. İlk erkek çiçeklerin ardından dişi çiçekler açılıyor ve böcekler aracılığıyla tozlanma gerçekleşiyor. Diploid yapısıyla 2n=22 kromozoma sahip olan Sürme karpuzu, genetik zenginliğini koruyor.
Diyarbakır’ın sıcak topraklarında yetişen Sürme karpuzları, irilikleri ve tatlılıklarıyla dikkat çekiyor. Geleneksel kuyu karpuzculuğu yöntemiyle yetiştirilen bu karpuzlar, Diyarbakır’ın tarım mirasının canlı bir temsilcisi olarak önemini koruyor. Bu devasa ve lezzetli karpuzların her bir dilimi, Diyarbakır’ın zengin topraklarının ve emekçi çiftçilerinin hikayesini anlatıyor.
