BLOG - Mehmet Rumet Soylu
Diyarbakır, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ünlü bir şehirdir. Şehirdeki tarihi yapılar, hem geçmişin izlerini taşır hem de günümüze kadar ulaşan efsanelerle zenginleşmiştir. Bu yapılar arasında en dikkat çekici olanlardan biri de Yedi Kardeşler Burcu'dur. Diyarbakır surları içerisinde yer alan bu burcun, hem tarihi hem de halk arasında anlatılan bir hikâyesi bulunuyor.
SÜSLEMELER VE KABARTMALAR
Surların güneyinde yer alan Yedi Kardeşler Burcu’nun kitabesinde, Artuklu Hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında Melik Salih’in çizmiş olduğu plana bağlı kalmak suretiyle Mimar Bercisoğlu İbrahimoğlu Yahya tarafından yapıldığı yazılmıştır. Burç üzerindeki süslemeler ve kabartmalar, burca eşsiz bir görüntü vermektedir. Silmeler, çift başlı kartal, kanatlı aslan kabartmaları ve burcu bir kuşak gibi saran kitabesi ile oldukça görkemli bir görüntüyü gözler önüne sermektedir. Yedi Kardeşler Burcu’nun ön yüzünde, besmele-i Şerife’nin yer aldığı kitabenin üzerinde bulunan çift başlı kartal motifi, aslan figürlerini bir anlamda simetrik olarak ikiye bölmüştür.
ANLATILAN EFSANE
Kartal figürü, şehri kötülüklerden koruyan tılsımlı bir motiftir. Kalelerde kartallar hem şehri müdafaa eden koruyucu ruh hem de şehre düşman, kötülük girmesini önleyici bir nazarlık görevi görmektedir. Kanatlı aslan kullanılması ise olağanüstü kuvveti ifade etmektedir. Böylece adeta güneşi, aydınlığı sembolize eden hayvanlar daha güçlü olarak hep bir arada verilmiş olur. Burcun efsanesine göre; “Düşman Diyarbakır’ı kuşattığı dönemde Yedi Kardeşin savunulduğu burçtakiler teslim olmazlar. Kralın tepkisini çeker ve uzlaşmak için burca elçiler gönderir. Yedi Kardeş, burca gelen elçilere ‘kralınızı ve komutanlarınızı getirirseniz, canlarımızı bağışlama şartıyla teslim oluruz’ derler. Kral komutanlarıyla kaleye gelir ve gelmesiyle, kardeşler kaleyi havaya uçururlar. Kral, komutanlar ve Yedikardeş ölür, düşman dağılır. Bu olaydan sonra burcun adı Yedi Kardeşler Burcu olarak anılmaktadır”.
BİRLİK DUYGUSUNU YANSITIYOR
Yedi Kardeşler Burcu, sadece Diyarbakır'ın tarihi dokusunun bir parçası olmakla kalmaz, aynı zamanda halkın kahramanlık, fedakârlık ve birlik duygularının bir yansımasıdır. Bu burç, Diyarbakır'ın hem fiziksel hem de kültürel peyzajında önemli bir yer tutar. Efsanesiyle ve tarihiyle, Diyarbakır'ın geçmişine dair pek çok iz bırakmış olan bu yapı, şehre ziyaret edenlere geçmişin gücünü ve halkının fedakârlığını hatırlatır.
