HABER - Veli BALTACİ
Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesindeki tarihi Hasan Paşa Hanı, 1572-1575 yılları arasında dönemin Diyarbakır Valisi Sokulluoğlu’nun oğlu Vezirzade Hasan Paşa tarafından yapıldı. Bu nedenle ‘Hasan Paşa Hanı’ adını alarak zamanla turizmin gözdesi haline geldi.
Yerli ve yabancı turistlerin ilk durağı olan ve yapısıyla kendine hayran bıraktıran Hasan Paşa Hanı, kente yolu düşen seyyahların da dile düşmüş. 1612 yılında Diyarbakır’a gelen ve Polonyalı Simeon seyahatnamesinde, tarihi handa çok sayıda oda ve 500 beygiri barındırabilen yer altında iki büyük ahırının olduğundan bahsetmiş. 1700 yılında ise kenti gezen Evliya Çelebi, “kale misali gayet metin ve müstahkem bir yapı olduğu” notunu düşmüş.
BİR ZAMANLAR AHIRDI, ŞİMDİ İSE KİTAPEVİ VE RESTAURANT
Deliller Hanı’ndan sonra ikinci büyük han olan Hasan Paşa Hanı, dikdörtgen plan şemasına sahip avlulu iki renkli taş sıralarının yatay olarak cephede kullanılması yapıyı olduğundan da uzun göstermektedir. Merdivenle inilen eyvanın sağında ve solunda ahır bölümüne inen kapılar bulunmaktadır. Ortasında yer alan altı sütunlu, üstü kubbeyle örtülmüş şadırvan dikkat çekmektedir.
Han, bodrum, avlulu bölüm ve üst katla birlikte üç katlıdır. Daha önce atların ve develerin konakladığı ahır olarak yapılan birimin bir kısmı günümüzde kapalı restaurant bir kısmı ise kitap evi olarak yer almaktadır. Günümüzde turistik bir gezi mekanı olan Hasan Paşa hanı işletmelere ve kafelere ev sahipliği yapmaktadır.
