Özel Haber- Hülya Aslan
Diyarbakır Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Derneği Basın Yayın Temsilciliği de yapan psikolog Şilan Akdemir, son dönemde artan akran zorbalığı ile ilgili gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e konuştu. Akdemir, şunları söyledi:
“Akran zorbalığı biraz çaba ve emekle durdurulabilir bir şey. Tutarlı ve özverili davranışlarla ise daha sağlıklı, nitelikli bir yaşam sunulabilir. Bununla birlikte zorba olan kişiler neden zorba? Diye sorduğumuzda da şunu görürüz, sürekli şiddete uğrayan çocuk yaşadığı durumu normalleştirir ve uygulayıcı olur. Dolayısıyla şiddete maruz kalan kişi bir risk faktörüdür ve o da bir gün zorba olabilir. Bu noktada ailenin etkisi çok önemlidir ve çocuk ailede gördüğünü yansıtır. Çocuk ailesi ile olumlu bir ilişki kurduğunda ve ilgi, şefkat, merhamet ile büyüdüğü zaman onu akran grubuna da yansıtır.”
AKRAN ZORBALIĞI NEDİR?
Akran zorbalığının güç dengesizliği sonucu ile oluştuğunu söyleyen Akdemir, “Akran zorbalığı bir tarafın karşı tarafa sürekli ve tekrarlayan şekilde saldırı düzenlemesidir. Zarar verme amacı ile yapılan bu saldırgan davranışlar dört kategoride yer alır. Bunlar fiziksel, sosyal, siber ve sözel zorbalıklardır. En kolay anlaşılır olanı ise fiziksel zorbalıktır ve dışarıdan rahat bir şekilde anlaşılabiliyor. Birinin bedenine kasıtlı bir şekilde zarar verme davranışı aslında fiziksel zorbalığa giriyor. Vurma, itme, kavga etme gibi davranışlar söz konusu. Sözel zorbalık dediğimiz şeyse kişinin psikolojisinde daha derin yaraların oluşturduğu bir zorbalık türüdür. Küfür etme, lakap takma, grup içerisinde küçük düşürücü davranışlarda bulunmak zorbalıktır” dedi.
SİBER ZORBALIĞA DİKKAT!
Siber zorbalığın son dönemlerde en popüler zorbalık türü olduğunu söyleyen Akdemir, şunları kaydetti:
“Medyanın ve teknolojinin fazlaca kullanılmasının etkisiyle zorbalık oluşur. Siber zorbalıkta kişinin izni olmadan fotoğrafın paylaşılması veya kötü yorum yapılmasıdır. Ya da sosyal medya üzerinde sürekli rahatsız edici mesajlar atmak. Bu zorbalık türünü diğer zorbalık türünden ayıran önemli bir faktör var ise anonim olmasıdır. Bizler fiziksel, sosyal ve sözel zorbalıkta kimin yaptığını görebiliyoruz. Siber zorbalık ise öyle değil ve biraz anonimde kalıyor. Anonimde kalması ise aslında zorba dediğimiz kişiye biraz güç ve cesaret vererek şiddeti daha fazla artırabiliyor. Bunun yanında zorbalık yapan ve maruz kalanı sürekli konuşuyoruz ama izleyici grupta var ve zorbalar gücünü aslında izleyici grubundan da alırlar.”
“TOPLUMDA KALIPLAŞMIŞ DÜŞÜNCELER VAR”
Erkeklere atfedilen şiddet rolleri ile akran zorbalığının bağlantılı olduğunu söyleyen Akdemir, “Toplumun bıraktığı etki fazladır ve erkeklere atfedilen şiddet rolleri akran zorbalığını normalleştirir yapıdadır. Yapılan araştırmalarda bize bunu gösteriyor ve erkeklerde kadınlara oranla 3’te 2 oranında daha fazladır. Yarattığı olumsuz tahribat ise kaygının artırması, depresyon, suçluluk hissetme, anlaşılmama hissi, akademik başarı ve özgüven düşüklüğü gibi sonuçlardır. Zorbalık yapan grubun genel özelliği ise çabuk öfkelenip, hızlı kızarlar. Genellikle empati seviyeleri ve akademik seviyeleri düşük, sorumluluk bilinçleri ise pek fazla yoktur” diye konuştu.
Bütüncül bir yaklaşımla zorbalığın önlenebileceğine belirten Akdemir, son olarak şunları söyledi:
“Okul çapında bütüncül bir yaklaşım belirlememiz gerekiyor. Dolayısıyla akran zorbalığı ne sadece öğretmen ne öğrenci ne de sadece idareyle halledilebilecek şeydir. Dolayısıyla kolektif ve bütüncül bir yaklaşımla beraber zorbalık ile baş edebiliriz. Bunun için aile çalışmaları ise ayrıca önemlidir. Aile okul iletişimi ve bilinçlendirme yöntemi ile şiddet önlenebilir. Bunun yanında sınıf ortamında resim, poster, drama, şiir gibi etkinlikler yapılabilir. Sınıf ve okulun kuralları da çok net bir şekilde belirlenmelidir. Teknoloji ve sosyal medya kullanımına ise dikkat edilmelidir. Bununla birlikte okulun çalışanına dahi şiddetin bir çözüm yolu olmadığı ve herkesin tutarlı bir davranış sergilemesi gerektiğiyle ilgili bir çalışma yapılabilir. Öğrencilerin sadece akademik başarılarını değil aynı zamanda ilgilerini ve yeteneklerini ortaya çıkabilecek çalışmalar yapılabilir. Tüm bunlarla beraber ilgi, sevgi, şefkat, hoşgörü ve bireysel özelliklere saygı gibi konularda çalışmalar yapılarak akran zorbalığını azaltılabilir. Dolayısıyla zorbalığı durdurma hareketi başlatıp, okulun bütün paydaşlarını içine alabiliriz.”
