Sertaç Kayar - Özel
Diyarbakır’ın Çınar ile Mardin’in Mazıdağı İlçesi’ne bağlı köyleri de etkileyen yangın felaketinin etkileri sürüyor. 15 kişinin yaşamını yitirdiği yangında, bine yakın hayvanın yanarak can verdiği felakette 20 bin dekardan fazla ekili alan kül oldu. Ardından Şanlıurfa, Siirt ve Batman’da da tarım arazilerinde çıkan yangınlar ekili alanları küle çevirdi. Ekolojik ve ekonomik olarak büyük yıkıma neden olan yangınlar, uzun vadede de etkisini canlı türleri, tarımdaki verim ve insan sağlığını da olumsuz yönde etkiliyor.
ZMO BAŞKANI: REKOLTEDE DÜŞÜŞ VAR
Gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e konuşan TMMOB Diyarbakır Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Adil Karatekin, buğday, arpa, mercimekte elde edilen verimin yangınlar nedeniyle düşeceği uyarısında bulundu. Karatekin, “Diyarbakır’da bu yıl ekili arazilerde buğday, arpa, mercimek ana ürün olarak ekimi yapıldı. Bunun yanında pamuk, mısır, ekimi de ikinci ürün olarak değerlendirildi. 2024 sezonunda 2023 sezonuna göre hububat ekim alanları artış göstermiş olup bölgemiz için iyi bir yağış yılı yaşamış, yüksek yağıştan dolayı pas hastalıkların oluşmasına buna bağlı olarak da verim düşüklüğüne sebep olmuştur. Bu nedenle buğdayın geçen yıla göre rekoltede düşüklük görülmüştür” dedi.
“BUĞDAYINI UCUZA VERMEK ZORUNDA KALIYOR”
Çiftçinin yaşadığı sorunlara dikkat çeken Karatekin, şöyle devam etti: “Bunun yanında Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) alımlarında siloların doluluk oranına göre değerlendirdikleri için fazla bir alım yapmamaktadır. Aynı zamanda buğday fiyatının ortalama 10 bin TL olarak TMO tarafından değerlendirilmiş. Ancak arpa piyasada 6 bin TL, buğday 7 bin-7 bin 500 TL olarak aracılar tarafından alınmaktadır. Buda çiftçinin hem rekoltede hem de alımlarda ucuza buğdayını vermek zorunda bırakmaktadır.”
“ÇİFTÇİ, SATTIĞI BUĞDAYLA EKİMİNİ BİLE YAPAMAYACAK”
“Çiftçi, ekimi yapmak için krediler, tohumcular, gübre ve ilaç borçlarını vermek için buğdayını hemen satmak isteyecektir” diyen Karatekin, şunları söyledi: “Bu nedenle çiftçi bu yıl da sıkıntılar yaşayacaktır. Gelecek dönem için ekim yapabilmesi için dönüme minimum 10 bin ortalama gideri tahmin edilmektedir. Bu tabloda sattığı buğdayla ekimini bile yapamayacak durumda gelir.”
“YANGINLAR, TOPRAKTAKİ VERİMİ DÜŞÜRÜR”
Çiftçinin yaşadığı sorunlara bu yıl yangınların da eklendiğini kaydeden Karatekin, “Son günlerde çıkan yangının toprak içerisindeki faydalı canlıların ve topraktaki organik maddenin yanarak yok olmasına, topraktaki organik madde besin maddeleri yok edildiğinden, toprak verimliliği azaltır. Dolaysıyla bir sonraki üretim döneminde çiftçiye ekstra besin maddeleri almak zorunda bırakacaktır” dedi.
“ÇİFTÇİYE DESTEK OLMAZSA CİDDİ SIKINTILAR YAŞANIR”
Destek olmaması durumunda çiftçinin ciddi sıkıntıların yaşanacağını ifade eden Karatekin, şunları söyledi: “Ürün fiyatına etkisi olmayan yangınların çiftçinin amortisman dediğimiz sulama sistemlerinin tamamen yanması sonucu tarla hazırlığı ve sulama sistemleri gibi ekstra girdi maliyetlerinde ayrıca bir masraf olarak görülmektedir. Eğer desteklemeler ilgili kurumlar tarafından yapılmazsa ciddi sıkıntılar yaşanacağı görülmektedir. Yine hayvan varlığı noktasında da yangında bini aşan ölüm söz konusu. Bu konuda da mevcut yanan bölgeleri desteklemek gerekmektedir.”
