ÖZEL HABER - Güneş OCAĞA
Türkiye'de 2020 yılında yaşanan pandemi sürecinde inşaat sektöründe kalifiyeli eleman bulma sıkıntısı 4 yıldır devam ederken, geçen yıl 6 Şubat'ta meydana gelen Maraş merkezli depremlerin ardından bu durum krize döndü.
Gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e konuşan DİSİDER Başkan Vekili Mesut Altın, KAMİAD Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nedim Şimşek, DİSİDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mahmut Biroğlu ve Karakuş Gold Group Yönetim Kurulu Başkanı Şeyhmus Karakuş, kalifiye eleman sorununun Diyarbakır'daki inşaat sektörünü olumsuz etkilediğini söylediler.
“HERKES BEYAZ YAKALI OLDU AMA…”
Doğu ve Güneydoğu Dernekler Federasyonu Yöneticisi ve Diyarbakır Sanayici ve İş Dünyası Derneği (DİSİDER) Başkan Vekili Mesut Altın, "Kalifiye eleman bulamama ülkemizin sorunudur. Ve sadece inşaat alanında değil, birçok alanda bu sıkıntılar var. Önümüzdeki süreçte de çok büyük sıkıntılar yaşatacak bir durumdur. Bunun başlıca nedeni, her ilde, her ilçede üniversiteler açıldı ama üniversitelerden mezun olan öğrenciler beyaz yakalı oldu. Dolayısıyla tozun, toprağın içine karışmayan, eline çekiç almayan çalışan oluştu. Şu anda ara eleman bulamıyoruz. Çok ciddi ihtiyacımız var" dedi.
“USTALARIMIZ AVRUPA’YA GÖÇ EDİYOR”
Mültecilerle inşaat sektöründe açığı kapatmaya çalıştıklarına işaret eden Altın, şunları söyledi: "Biz şuan inşaat sektöründe dışarıdan gelen mülteci ve sığınmacılarla inşaat sektöründe bu açığı kapatmaya çalışıyoruz. Açığı bu şekilde kapatmamış olsaydık şuan çok ciddi sıkıntılar yaşardık. İnşaat sektörü ustalarımız da Avrupa'ya göç ediyor. Avrupa'da çok önemli bir eğitim almış profesör ve doktor ile bir inşaat ustasının statüsü ve gelir düzeyi birbirine yakın. Ülkemizde bu durum böyle değil. Herkes doktor, mühendis ve avukat olmak istedi. Herkes beyaz yakalı olmak istedi. Ama bir gün duvarcıya da, sıvacıya da, elektrik ustasına da ihtiyaç duyulacağı göz ardı edildi. Eğitim politikasının eksikliğinden kaynaklı bu durum yaşandı. Meslek liselerine yeterince önem verilmedi."
“DEPREMDE PİK YAPTI”
Pandemiden bu yana inşaat sektöründe alanlarında usta olan eleman bulamadıklarına dikkat çeken Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanlar Derneği (KAMİAD) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nedim Şimşek, "Pandemi döneminden bu yana devam eden işçi bulamama sıkıntısı var. Depremden sonra da bu durum pik yaptı. Maalesef ki Diyarbakır ve Türkiye genelinde özellikle kalifiyeli eleman bulamıyoruz" dedi.
İNŞAAT ÇALIŞMALARI SEKTEYE UĞRUYOR
2020'de 300 TL olan günlük yevmiyelerin şuan 3000-3500 TL arası olduğunu dile getiren Şimşek, "Aylık 1000 bin TL'ye usta bulamıyoruz. Kalıp, demir, duvar, sıva bu gibi ustaları bulamama sıkıntısı var. Diyarbakır'da erken bitmesi gereken inşaatlar zamanında bitmiyor. Bir yılda tamamlanması gereken bir okulun yapımı bir buçuk yıl sürüyor. 6 ayda bitmesi gereken bir binanın yapımı 9 ayda ancak tamamlanıyor. Ayrıca bu durum ev fiyatlarının yükselmesine de neden oluyor" diye konuştu.
“YETİŞTİRECEK OKULLAR AÇILMIYOR”
Şimşek, "İnşaat sektörünün yaşadığı kalifiye eleman bulamama sorununa” dair de şunları söyledi: "Tabi ki bu sorunun ilk nedeni eğitim sistemidir. Maalesef ki bu ustaları yetiştirecek eğitim okulları açılmıyor. Yine arkadan gelen usta-çırak ilişkisi yok artık yok. Çıraklar yetiştirilemediği için yeni ustalar ortaya çıkmıyor. Bu turum Türkiye genelini etkiliyor."
“MÜTEAHHİT FİRMALARI KONKORDATO İLAN ETTİ”
"Kamuda Tasarruf" tedbirlerinin ardından kamuya çalışan birçok müteahhit firmanın parasını alamadığı için konkordato ilan ettiğini de belirten Şimşek, Ankara'da girişimlerde bulunduklarını söyledi. Şimşek, "Tasarruf tedbirlerinin yayınlanması sonrası ülke genelinde kamuya çalışan birçok müteahhit firması parasını alamıyor. Birçok meslektaşımız iflas noktasına gelirken, konkordato ilan edenler oldu. Bu duruma dair raporlar hazırladık. Ankara'da girişimlerimiz var" diye konuştu.
“ÇALIŞABİLMEMİZ İÇİN PARAMIZI ALMAMIZ LAZIM”
Uluslararası müteahhitlik pazarında Türkiye'nin ikinci sırada yer aldığını dile getiren Şimşek, "Dünya çapında bu kadar iyi bir yerde olan müteahhitliğin bu noktaya gelmesi tabi ki de bizi üzüyor. Çalışabilmemiz için, yaptığımız işlerin parasını almamız gerekiyor" diye konuştu.
“BİR DAİRENİN FİYATI 8 MİLYONA ÇIKTI”
Karakuş Gold Group Yönetim Kurulu Başkanı Şeyhmus Karakuş da, "Günlüğü 3 bin 500 TL'ye olmasına rağmen kalifiyeli elaman bulma sorunu var. Diyarbakır'da inşaat sektöründe maliyetler çok yüksek olduğu için kimse daire alamıyor. Bu yüzden inşaat sektörü durgun bir dönem yaşıyor. 1+1 daireler bir milyon 750 TL, 2+1'ler 3,5 milyon, 3+1'ler 7 milyon ve 4+1'ler de 8 milyon TL'den satılıyor. Genelde 2+1'ler satılıyor. Çünkü ortalama olarak fiyatı diğerlerine göre daha uygun. Bir de Diyarbakır'da aile yapıları da değişti. Şimdiki nesil kendi başına yaşamaya başladı. Yine kadınların tercihi artık daha küçük dairelerden yana. Dolayısıyla Diyarbakır'da yapılan dairlerin yüzde 90'nı 2+1'ler" diye konuştu.
“ÇIRAKLIK EĞİTİMLERİNİN ÖNEMSENMESİ LAZIM”
Diyarbakır Sanayici ve İş Dünyası Derneği (DİSİDER) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mahmut Biroğlu, "Depremler sonrası 11 ilde özellikle konutlar çok yapılıyor. Dolayısıyla kalifiye eleman bulamama sorunu var. İnşaat sektöründe yüzde 70'nin kalifiye elamanı Doğu ve Güneydoğu karşılıyor. Bugün bir sıvacı ve kalıp ustası günlük 3 bin 500 TL'ye yevmiye alıyor. Ama ona rağmen kalifiye eleman bulamıyoruz.
Genel anlamda Türkiye'deki tüm sektörlerde kalifiyeli eleman bulma sorunu var. Ayrıca iş beğenmeme sıkıntısı da var toplumda. Türkiye'de genç nüfus sayısı fazla, işsizlik oranı da yine yüksek ama işçi bulamama sıkıntısı var. Bu şeklide devam ederse, biz işverenler olarak, yüzde 70-80 yabancı uyruklu insanlarla çalışmak zorunda kalacağız. Şuan deprem bölgesinde İran'dan gelen inşaat ustaları bile var. Çözüm olarak çıraklık eğitimlerinin önemsenmesi lazım" önerisinde bulundu.