HABER - Güneş OCAĞA
Diyarbakır Tanıtma Kültür Yardımlaşma Vakfı (DİTAV), 14 Şubat Sevgililer Günü’nde Kürtçe adı "Sêva Mêxekrej" olan geleneksel "Karanfilli Elma Günü"nü kutladı. Kürtlerin Zerdüşti geçmişinden bu yana kutladığı ve zamanla unutulmaya yüz tutmuş bu özel gün, Dengbêj Hesenê Şilbê'nin katılımıyla DİTAV Kültür Sanat Evi’nde düzenlenen bir etkinlikle yaşatıldı.
ŞEYHMUS DİKEN KARANFİLLİ ELMAYI ANLATTI
Etkinliğin anlam ve önemine dair konuşan Diyarbakır Tanıtma Kültür ve Yardımlaşma Vakfı'nın (DİTAV) ikinci başkanı yazar Şeyhmus Diken, "Bugün birçok anlamı olan bir gün. Bilindiği gibi 14 Şubat tüm dünyada Sevgililer Günü olarak kutlanıyor. Bugün bizim açımızdan başka anlamı da var. Bugün aynı zamand dünya öykü günüdür.
13 Şubat'ı 14 şubata bağlayan gece 32 yaşında bir trafik kazasında hayatını kaybeden İranlı ünlü şair Füruğ Ferruhzad’ın ölüm yıldönümü bu anlamlı günü de ona adıyoruz. Biz bugün Karanfilli Elma Günü"nü kutlamak için buradayız. Ve unutulmaya yüz tutmuş bu anlamlı günü sürdürüyoruz" dedi.
KARANFİLLİ ELMANIN HİKAYESİ
Diken, Karanfilli Elma Günü'ne dair de şu bilgileri verdi:
"2006'dan itibaren “14 Şubat Sevgililer Günü” dünyanın her yerinde kutlanıyor, aynı gün Sêva Mêxekrêj (Karanfilli Kırmızı Elma) Günü, “Valentîna Kurda” olarak Kürtler arasında kutlansın diye düşünülmüş ve kabul görüp yaygınlaşmış.
İLK KEZ ERBİL'DE FARKINA VARDI
Geçtiğimiz yıl Irak Kürdistan’ının Erbil şehrinde ilk kez farkında oldum. Erbil Valisi Newzat Hadî, küçücük bir kutu içinde üzeri pütürlü ama avucunuza aldığınızda hoş ve latif koku saçan elma benzeri armağanıyla yolculamıştı bizi. O armağan hakkında çok kısa bir bilgi orada verilmiş olmakla birlikte dönünce merak edip araştırarak soruşturup işin aslını öğrenivermiştim.
KARANFİLLİ ELEMANIN ANLAMI
Eski İran Kürtlerinin tarihinde yılın istenilen gününde âşıkların, sevgililerin sevdiklerinden ayrı düşenlerin aşkını, sevdasını, sevgisini dile getirmek, yeniden hatırlatmak için sunduğu bir kadir kıymet bilirlik nişanesi imiş Kürtçe adıyla Sêva Mêxekrêj (Karanfilli Elma).
ELMA KARANFİLLERLE DONATILIYOR
Küçük boy bir kırmızı elmanın üzeri en küçük bir boşluk bırakmamak kaydıyla çok sık, birbirine bitişik olmak kaydıyla karanfillerle donatılıyor. İşlem bittikten sonra kuru karanfilin kokusu taze elma kokusuyla buluşunca hoş bir rayiha ortama yayılıyor. Üstelik bu iki ürünün buluşma hali çok uzun süre kaybolmuyor.
PROJENİN SAHİBİ İRANLI KÜRT
Projeyi İran Kürdistanı’ndaki çatışmalı hâl nedeniyle topraklarını terk edip Irak Kürdistanı’na yerleşen ve 11 yıl Süleymaniye’de okuyup yaşayan, şimdilerde Diyarbakır’da yaşayan Heykeltraş Seywan Saedian, Irak Kültür Bakanlığı’na sunmuş. Dönemin Kültür Bakanı Felakeddin Kakeyî projeye çok sıcak bakmış ve hayata geçirmiş. Sonra da “taşınabilir organik Kürt kültürü” simgeselliği üzerinden önemli bir yitik değerin gün yüzüne çıkmasına vesile olmuş Sêva Mêxekrêj…
ENFAL VE HALEPÇE MAĞDURU AİLELERE HEDİYE EDİLDİ
2005 yılında Irak Kürdistanı Kültür Bakanlığı’na projeyi sunduğunda bu çok eski gelenek neredeyse unutulmuş bir haldeymiş. 2013 yılında Irak Kürdistanı Şehitler Bakanlığı “Sêva Mêxekrêj”den 1000 adet satın alarak Saddam döneminin en büyük kitlesel Kürt katliamı olan ve 200 binin üzerinde insanın katledilmesi olarak tarihe geçen Enfal ve Halepçe soykırımının mağduru ailelere o günün anısına armağan olarak sunulmuş."
KIRMIZI ELMALAR KARANFİLLERLE DONATILDI
Ardından etkinliğe katılanlar, Dengbêj Hesenê Şilbê'nin yanık sesi altında kırmızı elmaları karanfillerle donatılar.