Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM) Diyarbakır’da 80 civarındaki sivil toplum örgütüyle ortak bir çalışma yaparak, kent sorunlarını masaya yatırdı ve çözüm önerileri hazırladı. Bu konulardan birisi ise metruk yapılar. Çalışmada bu yapılara karşı nelerin yapılması gerektiği tartışıldı.
Metruk yapıların çoğu zaman sistematik bir amaca ulaşmak için araçsallaştırıldığı ifade edilen çalışmada, özellikle Ali Paşa ve Suriçi’ndeki birçok yerleşim yerinde metruklaştırılan alanların “boşaltma”, “kamulaştırma” ve “kentsel dönüşüm” için sistematik bir gerekçeye dönüştürüldüğü dile getirildi.
“DÖNÜŞÜM HIZLANSIN DİYE SU VE ELEKTRİK KESİNTİSİNE GİDİLDİ”
“Metruklaşan alanların uyuşturucu madde bağımlılarının mekanına dönüşmesi, asayiş sorunlarının yaşanmaya başlaması, güvenlik kaygılarının oluşması, ‘sokağa çıkamıyoruz’ gibi gerekçelerle şikayetlerin başlaması bir anlamda yıkım talebi oluşturacak bir sürecin başlamasına da yol açıyor” denilen çalışmada, şu ifadeler kullanıldı: “Kentsel dönüşümün ilk etabı olan Ali Paşa, Lale Bey, Ziya Gökalp ve Melik Ahmet Mahallesinde yapısal dönüşümün hızlanması için kayyım yönetim vasıtasıyla su ve elektrik kesintilerine gidilmesi, başta kanalizasyon olmak üzere altyapı hizmetlerinin aksatılması bu mahallerde ciddi bir nüfus azalışına yol açmış ve doğal bir terk etme süreci başlatmıştı. Nitekim korkulan olmuş ve Kayyım ile yönetilen Sur Belediyesi 16 Şubat 2024 tarihinde ‘Belediyemiz Sınırları İçinde Bulunan 13 Adet Metruk Yapının Yıkılması’ şeklinde ihale düzenlemiştir.”
“SURİÇİ’NDE TARİHSEL HAFIZAYI YOK EDEN AMACA KARŞI DÖNÜŞÜM GELİŞTİRİLMELİ”
Çalışmada, metruk yapılara dair çözüm önerileri şu şekilde sıralandı:
“*Metruklaştırma üzerinden de facto başlatılmak istenen kentsel dönüşümlerin reddedilmesi gerekliliği konusunda mutabakat oluşum dönüşüm süreçlerinin mekân ve insan boyutu üzerinden planlanması sağlanmalı,
*Suriçi’ni sadece fiziki mekân değişikliklerine indirgeyecek ticari, rant amacı taşıyan, kimliksizleştiren ve tarihsel hafızayı yok eden amacının karşısında ekolojik dönüşümü merkezine alan bir dönüşüm geliştirilmeli,
*Geleneksel sosyo-kültürel doku muhafaza edilmeli,
*Merkezi yönetim ve Belediyeler bu alanların metruklaştırma ve takiben yıkım, kentsel dönüşüm politikalarından vazgeçmeli, alanın fiziki, sosyal ve kültürel olarak iyileştirilmesi için katılımcı süreçlerle projeler geliştirilmeli.”
