33 medeniyetin izini tarihi kalıntılarda yaşayan kent, bugüne kadar konuşulmamış yer altı şehirleriyle bir dönem anılmış. Bugün üzerine binalar ve rezidanslar dikilen, beton ve toprakla kapatılan yeraltı şehirleri ile ilgili söylentiler neler?
YER ALTI TÜNELLERİYLE ÜNLÜ BİR KENT
Diyarbakır’ın altında ismi ne olursa olsun geniş bir yer altı oluşum var. Eski kaynaklara göre Fis Kaya’ya uzanan bir oluşum ağı var.
Fis Kaya –Çiftkapı-Urfakapı bir güzergah; Melikahmet-Urfakapı diğer bir güzergah. Fis Kaya-Mardinkapı başka bir güzergah.
Mardinkapı’dan da Şemsilerin kullandığı bir yer altı yolundan bahsediliyor. İçkale’nin altında da yaygın bir yer altı geçitleri var. Başka bir anlatıma göre MS.639’da Meryem Dara kale fethedilince servetiyle yer altı geçidinden Seyrantepe’ye ulaşmış. Eski SSK, şimdiki Çocuk Hastanesi’nin karşısındaki yolun altından Dicle Nehri kıyısına uzanan bir hapishaneden de söz ediliyor. Ayrıca İskenderpaşa Konağı’ndan yer altı yoluyla faytonlarla Fis Kaya’ya gidildiği de söyleniyor.
YERALTINDA CAMİ VE KİLİSE
40 yıllık eski tapu kadastro memuru Seyfettin Keber’in (71) geçmişte bu iddiaları güçlendiren, "1936 yılında Diyarbakır'ın Melikahmet Semti'nde bir yer altı camii vardı. Bu caminin üstü kapatılarak yol yapıldı. Eski İstiklal Hanı'nın yanında da bir han vardı. Dönemin belediye başkan vekili Adil Tekin, bu hanı bir kişiye sattı. Onun da temel kazımları sırasında bir yer altı kilisesine rastlandı. O kilise üzerine çok katlı bir bina yapıldı. Dönemin papazlarından biri de bana buraların altından yol geçtiğini söylemişti. Şehrin içindeki bazı evlerden bu yeraltı şehrine girişler var" açıklaması, kentteki yeraltı şehri ile ilgili gelecekte yeni çalışmalar yapılması gerekliliğini de ortaya koyuyor.
