ÖZEL HABER - Leyla DAĞ
Mezopotamya’nın kalbi olan Diyarbakır, 12 bin yıllık geçmişiyle tarih ve kültür meraklılarının uğrak noktası. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri’nin yanı sıra; hanları, çarşıları, camileri ve kültürel sokaklarıyla kendine hayran bırakıyor. Ancak Diyarbakır sadece tarihiyle değil, ilçelerinin farklı özellikleriyle de dikkat çekiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait nüfus verilerini paylaştı. Diyarbakır’ın toplam nüfusu bir önceki yıla göre artarak 1 milyon 818 bin 133’e ulaştı. Şehrin 4’ü merkez, toplam 17 ilçesi bulunuyor. Bu ilçelerden biri, düşük nüfus oranıyla merak konusu oldu.
DİYARBAKIR’IN EN AZ NÜFUSLU İLÇESİ ÇÜNGÜŞ
2023 TÜİK verilerine göre Diyarbakır’ın en az nüfuslu ilçesi Çüngüş. Çüngüş, toplamda 10 bin 771 kişilik bir nüfusa sahip. Bu nüfusun %50,55’ini erkekler, %49,45’ini kadınlar oluşturuyor.
Osmanlı döneminde stratejik bir yerleşim noktası olan Çüngüş, tarihi köprüleri ve dağlarıyla dikkat çekiyor. İlçenin çevresi Güneydoğu Toroslar’la çevrili; Akdağlar ve Abaza Dağı gibi doğal güzellikler ilçenin coğrafi cazibesini artırıyor. İlçenin en önemli su kaynağı ise Fırat Nehri. Ayrıca Karakaya Barajı, Çüngüş sınırları içinde yer alıyor.
Tarihi 1516 yılına kadar uzanan Çüngüş, Osmanlı döneminde önemli nüfus değişimlerine sahne oldu. Günümüzde sakin bir yaşam alanı sunan ilçe, doğası ve tarihi dokusuyla ziyaretçilerini bekliyor. Çüngüş’ün özellikle bağcılık ve bahçecilik faaliyetleriyle öne çıktığı biliniyor.
Çüngüş’te Osmanlı döneminde Ermeniler çoğunluktaydı. İlçede 16. yüzyıla ait Sırahayyasts Surp Asvadzadzin ve Surp Garabed kiliseleri gibi Ermeni mirasları yer alsa da, bu yapılar günümüzde harabe haldedir. Ayrıca 17. yüzyılda inşa edilen Çüngüş Köprüsü, ilçenin dikkat çeken eserleri arasındadır.
1915 yılı olayları sırasında Çüngüş, trajik bir tarihe tanıklık etmiştir. Bölgede yaşayan Ermenilerin zorla sürülmesi ve öldürülmesiyle ilgili iddialar, bu dönemi daha da karanlık kılmaktadır. 2006 yılında bu olayları konu alan "100 Yıl Sonra" adlı bir belgesel de yapılmıştır.
Her ne kadar nüfusu düşük olsa da, Çüngüş sosyal hayatı ve yerel festivalleriyle küçük bir ilçeden beklenmeyecek kadar renkli bir yaşam sunuyor.
