Diyarbakır şehri, farklı dönemlerde farklı isimlerle anılmıştır. MÖ 200’de Asur hükümdarı Adad-Nirari’ye ait bir kılıç kabzasında şehrin adı Amid ya da Amidi olarak geçmektedir. Roma ve Bizans kaynaklarında ise şehrin adının Amid, O’mid, Emit ve Amide şeklinde geçtiği görülmektedir.
Şehir, 639 yılında İslam orduları tarafından fethedildikten sonra, Arapça’da “Diyar-ı Bekr” yani “Bekir’in ülkesi” anlamına gelen bir isim almıştır. Bu isim, şehrin fethine katılan ve burada yerleşen Beni Bekir bin Vail adlı bir sahabeye atfen verilmiştir.
Diyar-ı Bekr, zamanla Diyarbekir, Diyarbakır ve Diyarbakır şeklinde değişime uğramıştır. Bu isim, Türkçe’de “Bakır diyarı” anlamına gelmektedir. Bu da, şehrin bakır madenleriyle ünlü olmasından kaynaklanmaktadır.
AMED İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Amed ismi, Diyarbakır’ın antik adı olan Amid ile de bağlantılıdır. Bazı araştırmacılar, Amid isminin Kürtçe kökenli olduğunu ve Amed ile aynı anlama geldiğini iddia etmektedirler. Bu görüşe göre, Amid ismi, Asur, Roma ve Bizans kaynaklarına da yansımıştır.