Türkiye'de sigortalı bir işte çalışan bir bireyin ölümü halinde, vefat eden kişinin yakınlarına sağlanan emekli aylıkları, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen kurallar ve yasal düzenlemeler doğrultusunda verilir. Bu aylıklar, hayatta kalan eş, çocuklar, anne ve babaları gibi belirli hak sahibi kişilere ödenir. Her bir hak sahibi grubunun alabileceği aylıkların miktarı ve şartları, SGK tarafından belirlenen kriterlere göre değişiklik gösterir. Bu şartlar arasında vefat eden kişinin eşi, çocukları, anne ve babası bulunmaktadır. Peki, dul ve yetim aylığı almak için gerekli şartlar nelerdir? İşte, dul ve yetim aylığı alabilmek için gereken detaylar…
KOCADAN BAĞLANAN AYLIK
Vefat eden kişi sigortalı ise, hayatta kalan eşine maaşının %50’si oranında bir ölüm aylığı bağlanır. Eğer çocukları yoksa ve sadece eşi hayattaysa, bu oran %75’e çıkarılır. Eğer kişinin bir çocuğu ve eşi varsa, eşine %50 oranında dul maaşı, çocuğuna ise %25 oranında yetim aylığı ödenir. Ayrıca, çocuk sayısına göre ödenecek olan aylık miktarı, toplam aylıktan daha fazla olamaz. Yani, kanun koyucu bu durumda eş ve çocuklar arasında belirli indirimler yaparak maaş bağlanmasını sağlar.
ANNE VE BABADAN AYLIK
Vefat eden kişinin anne ve babası da, belirli şartların sağlanması koşuluyla toplam ölüm aylığının %25’ini alabilirler. Bu şartlar arasında kişinin vefat tarihi, anne ve babanın gelir durumu ve diğer sosyal güvenlik yasaları yer alır. Örneğin, anne ve babanın emekli sandığına tabi olması halinde tercih edilecek aylık bağlanır.
ŞARTLAR VE KESİNTİLER
Kişinin ölüm aylığını alabilmesi için belirli prim günü şartlarına ek olarak, çocukların yaş durumu, vefat eden kişinin emeklilik durumu ve diğer sosyal güvenlik yasaları göz önünde bulundurulur. Ölüm aylığı miktarı, vefat eden kişinin son maaşına ve aile bireylerinin sosyal güvenlik durumlarına göre değişir. Ayrıca, hak sahibi kişinin başka bir sosyal güvenlik kurumundan aylık alıp almadığı da ödeme miktarını etkileyebilir.