HABER - Leyla DAĞ
Ekinoks, Dünya'nın güneş etrafındaki hareketi ve eksen eğikliği nedeniyle her yıl iki kez meydana gelen astronomik bir olaydır. Bu olay, Kuzey ve Güney Yarım Küre'nin Güneş ışınlarından eşit şekilde yararlandığı günlerdir. İlkbahar ve sonbahar ekinoksları, mevsim değişimlerinin başlangıcını simgelerken, birçok kültürde de önemli ritüellere ve kutlamalara sahne olmuştur. Peki, Ekinoks nedir? Ekinoks günleri hangi tarihlerde gerçekleşir? Detaylar haberimizde
EKİNOKS OLAYI NEDİR?
Ekinokslar, yılda iki kez, yani 19-21 Mart ve 20-24 Eylül tarihleri arasında gerçekleşir. İlkbahar ekinoksu, Kuzey Yarımküre'de ilkbaharın, sonbahar ekinoksu ise sonbaharın başlangıcı olarak kabul edilir. Ekinoks kelimesi, Latince "eşit gece" anlamına gelen "aequinoctium" teriminden türetilmiştir. Bu olay, Güneş'in, aydınlanma çemberinin kutuplardan geçerken Ekvator’a dik açıyla vurduğu anda meydana gelir. Böylece, Dünya’nın her iki yarım küresinde de gece ve gündüz süreleri eşitlenir.
EKİNOKS TARİHLERİ
23 EYLÜL
Bu tarihte, Kuzey ve Güney Yarım Küre, Güneş ışınlarını öğle vakti Ekvator’a 90°'lik açı ile alır. Gölge boyu Ekvator’da sıfırdır, bu da Güneş’in tam tepe noktasında olduğu anlamına gelir. Güney Yarım Küre’de gündüzler gecelerden uzun olmaya başlar, bu da bu bölgedeki baharın başlangıcını işaret eder. Kuzey Yarım Küre'de ise tam tersi bir durum söz konusudur; sonbahar mevsimi başlar. Bu tarih, aydınlanma çemberinin kutup noktalarına teğet geçtiği bir anı ifade eder ve her iki kutup noktasında Güneş görülebilir. Ayrıca, bu gün Kuzey Kutup Noktası’nda altı aylık gecenin, Güney Kutup Noktası’nda ise altı aylık gündüzün başlangıcını simgeler.
21 MART
21 Mart, yine Güneş ışınlarının Ekvator’a 90°'lik açı ile düştüğü bir diğer önemli tarihtir. Bu tarihte, Kuzey Yarım Küre'de İlkbahar, Güney Yarım Küre'de ise Sonbahar başlar. Güneş’in kutup noktalarında görülmesi ve gece-gündüz sürelerinin eşit olması, bu olayın özelliğidir. Bu tarih, aynı zamanda doğanın yeniden canlandığı, yeni başlangıçların habercisi olarak kabul edilir.
EKİNOKSLARIN KÜLTÜREL ANLAMLARI
Ekinokslar, pek çok kültürde önemli bir yer tutar. İlkbahar ekinoksu, tarım toplumları için yeni ekim sezonunun başlangıcını simgelerken, birçok toplumda bu gün kutlamalar ve festivallerle anılır. Özellikle Pers kültüründe, bahar ekinoksu Nevruz olarak kutlanır ve doğanın uyanışı simgelenir. Sonbahar ekinoksu ise, hasat zamanının geldiğini müjdeleyen bir işarettir.
