Tarihi Yanık Çarşı, 1895 yılında meydana gelen büyük bir yangınla şekillenmiş ve halk arasında "Çarşîya Şewitî" yani "Yanık Çarşı" olarak anılmaya başlamıştır. Yangının sebebi net olarak bilinmemekle birlikte, dönemin siyasi ve sosyal çalkantıları yangının kundaklanmış olabileceği söylentilerini doğurmuştur. Yangından sonra çarşı bir süre kullanılamaz hale gelmiş, ancak 1896 yılında yeniden inşa edilmiştir. Talihsizlik, 1914 yılında bir kez daha çarşıyı vurmuş ve yine büyük bir yangın çıkmıştır. Bu yangın sonucunda birçok esnaf göç etmek zorunda kalmıştır.
ESKİ CANLILIĞINI KORUYAN ÇARŞI
Her iki yangın da çözüme kavuşturulamamış ve fail yargı önüne çıkarılmamıştır. Bu nedenle çarşının adı, halk arasında "Çarşîya Şewitî" olarak kalmıştır. Günümüzde, Yanık Çarşı hala ayakta ve varlığını sürdürmeye devam ediyor. Çarşı, eski günlerindeki canlılığını korumaya çalışsa da, zamanla bazı mesleklerin kaybolmasıyla değişime uğramıştır. Ancak hala, dar gelirli ailelerin alışveriş yaptığı bir merkez olarak önemini koruyor.
ÇARŞININ BUGÜNKÜ HALİ
Çarşıda giyim, hediyelik eşya ve diğer çeşitli ürünlerin satışı yapılmakta olup, bakırcılık ve ikinci el ev eşyaları gibi farklı sektörlerde de faaliyet gösteren dükkanlar bulunmaktadır. Ulu Cami'nin hemen bitişiğinde yer alan bu tarihi çarşı, geçmişin izlerini günümüze taşıyarak ziyaretçilerine nostaljik bir alışveriş deneyimi sunuyor.
Tarihi Yanık Çarşı, Diyarbakır’ın kültürel mirasının bir parçası olarak geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Yangınlarla harap olsa da, her seferinde yeniden doğarak, yerel halkın ve ziyaretçilerin gözde alışveriş noktalarından biri olmayı sürdürüyor. Bu tarihi çarşı, yerel kültürü ve tarihi dokusuyla ziyaretçilerini bekliyor.
