ÖZEL HABER - Mehmet RUMET SOYLU
Sonbahar ve ilkbahar ayları mantar toplamak için en ideal zamanlardır. Yağmur sonrasında yeryüzüne çıkan mantarlar çok hızlı büyümektedir. Büyüme ve gelişimini toprak altında sürdüren mantar Mayıs ayından Kasım ayının sonlarına kadar geçen zaman zarfında toplanıp kullanılabilir. Ancak, bazen yüksek ve dağlık bölgelerde yaz aylarında da toplanması mümkündür.
Mantar, yerin altında yetiştiği için kökünü toprakta bırakarak kesmenin bir sonraki yıl da mantarın çıkmasını sağlayacak bir durum değildir.
MANTAR NASIL SAKLANMALI
Toplanmış mantarlar, bekletilmeden pişirilmeli ve diğer pişmiş yemekler gibi buzdolabında saklanmalıdır. Mantarı saklamak için aynı zamanda konserve, kurutma ve tuza yatırma gibi işlemler de yapılabilir. Ama mantarı dondurarak saklamak isteyenler mutlaka -16 derece ve altında bir ısıda saklamaları gerekmektedir.
DOLAŞIM SİSTEMİ VE KALBİ KORUR
Mantar, potasyum açısından son derece zengin bir yiyecektir. Dolaşım sistemi ve kalbi korur, kan basıncını düzenler ve hafıza işlevini destekler. Ayrıca doğal insülin görevi görmekle birlikte yiyeceklerde bulunan şeker ve nişastayı parçalama görevini yapan enzimler içerir. Karaciğer ve pankreas fonksiyonlarını ciddi düzeyde destekler.
ZEHİRLİ MANTARLAR
Besin değeri konusunda zengin olan mantarların bir de zehirli olanları vardır ki, son derece tehlikelidir. Mantar dondurulmayacak ve sadece buzdolabında saklanacaksa mutlaka birkaç gün içinde tüketilmelidir.
BOZUK VE SAĞLAM MANTAR NASIL ANLAŞILIR?
Bir mantarda büzüşmeler ve renk bozukluğu meydana gelirse bozulmaya başladığı anlaşılır ki o zaman da kesinlikle tüketilmemelidir.
Sağlam mantar; hafif toprak kokusu barındırır. Ayrıca görüntüsü de son derece diri olması sağlıklı bir mantar olduğunun işaretidir.
MANTAR ZEHİRLENMESİ
Mantar zehirlenmesinin belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre değişkenlik gösterebiliyor. Bazı mantar türlerinde zehirlenme kendini 2 saat sonra bazılarında da 6 saat sonra göstermektedir. Genellikle 2 saat içinde kendini gösteren zehirlenme belirtileri, sersemlik, uyku hali, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarıklık, nabızda ciddi oranda artış, bulantı-kusma, terleme ve ağızda metal tadıdır. Ama 6 saat sonra görülen belirtiler ise; bulantı, kusma, ateş, ishal, şiddetli karın ağrısı ile daha sonra karaciğer ve böbrek bozuklukları olarak tespit edilmiş olup sonunda koma ve ölüm söz konusu olabiliyor.
MANTAR ZEHİRLENMESİ TEDAVİSİ
Mantar zehirlenmesine maruz kalan kişi, kesinlikle ilaç ya da süt ve yoğurt ürünleri tüketmemelidir. Acilen bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve bu başvuru sırasında mümkünse tüketilen mantar da götürülmelidir. Sağlık kuruluşunda genellikle teşhisten sonra ilk tedavi aşaması kişinin kusması sağlanır. Sonrasında kaybedilen sıvı ve elektrolit farklı ilaçlar kullanılarak yerine konulur.
MANTAR ÇEŞİTLERİ
Kesinlikle tüketilmemesi gereken mantar türleri;
- Ağulu mantar
- Yalancı dede mantarı
- Al sinekçi mantarı
- Ölüm meleği
Tüketilmesinde sakınca olmayan mantar türleri ;
-Kuzu göbeği mantarı
- Tirmit
-Çayır mantarı
-karakız mantarı
-kayın mantarı
-kanlıca mantarı
-bal mantarı
-pullu mantar
-kıvırcık mantar