Zafer Tüzün / Özel Haber
Diyarbakır’da diş uzmanı olarak görev yapan Dr. Celil Can Çetin, diş sağlığı üzerine gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e açıklamalarda bulundu. Dr. Çetin, sağlıklı bir dişe sahip olmanın koşullarını şöyle dile getirdi:
“Sağlıklı beslenme, düzenli fırçalama, altı aylık periyotlarla diş hekimi kontrolü şart. Toplum olarak maalesef ağız ve diş sağlığımıza yeterince önem vermememiz yaşanan problemlerin en önemli nedeni diyebiliriz. Üç önemli noktaya değinebiliriz. Birincisi sağlıklı ve düzenli beslenme, diş çürüğüne neden olan ağızdaki bakterilerin üremesi için karbonhidrata ihtiyacı vardır. Ayrıca pH değeri düşük besinlerde diş minesinde çözünmelere neden olduğu için özellikle bu tür besinleri olabildiğince az tüketmeliyiz. Ayrıca çocuklarımızı hazır gıdalar ve abur cubur tarzı şeylerden uzak tutmak en önemli nokta diyebiliriz. İkinci olarak düzenli fırçalama ve ağız bakımı yapmak. Günde en az iki kere en önemlisi de gece uyumadan önce dişlerimizi fırçalamamız, diş ipi kullanmamız çürüklerle karşılaşma olasılığımızı oldukça azaltacaktır. Sonuncu olarak 6 aylık periyotlarla düzenli diş hekimi kontrolleri yapmak. Kontrollerde erken teşhis edilen bir problem çok daha basit ve sağlıklı yöntemlerle çözülebiliyor. Toplumda bu yönde doğru sanılan birçok yanlış bilgi mevcut. Buna bağlı olarak yaşımız ilerledikçe diş kayıp sayımız artıyor, sabit veya hareketli protezlere, implantlara mahkûm kalıyoruz. Oysaki düzenli kontroller ve erken teşhis edilen problemler daha sağlıklı çözümler bulmamızı sağlar.”
KÖTÜ TECRÜBELER FOBİYE DÖNÜŞÜYOR
“Diş korkusunun nedenini bulmak önemlidir” diyen Dr. Çetin, “Bazı insanların diş hekimleri ile ilgili kötü tecrübeleri fobiye neden olabildiği gibi bazı insanlar hiç diş hekimiyle tanışmamasına rağmen toplumdan duyduğu yanıltıcı olabilen bilgiler nedeniyle diş hekiminden korkabiliyor. Hastalarımıza bu noktada rahatlatmaya çalışıp en azında basit bir tedavisini klinikte uygulayarak korkusunu yenmesine yardımcı olmaya çalışıyoruz. Ancak her şeye rağmen başarılı olamadığımız kişilerin tedavilerini sedasyon ya da genel anestezi altında uyutarak yapabiliyoruz. Burada ebeveynlere verilecek önemli bir tavsiyede çocuklarınızın bulunduğu ortamda diş hekimleri ile ilgili olumsuz cümleler kurulmamasıdır. Bazen çocuklar bunlara kulak misafiri olup akıllarının bir köşesine kaydedebilmektedir. Bu da çocukta diş hekimi fobisi gelişmesinin en önemli nedenlerindendir” dedi.
Ağız kokusunun nedenlerine de değinen Dr. Çetin, “Ağız kokusunun (Halitozis) birçok nedeni olabiliyor. Bu nedenlere diş çürüğünü, dişeti hastalıklarını, reflü gibi sindirim sistemi hastalıkları, böbrek, akciğer, karaciğer hastalıkları, bademcikle ilgili hastalıkları, ağız kuruluğunu, adenoitleri, sjörgen sendromu otoümmin hastalıkları örnek gösterebiliriz. Ağız kokusu sıkıntısı yaşayan kişilerin öncelikle ağız sağlığına dikkat etmesi, sigara gibi ağız kokusuna neden olan kötü alışkanlıkları bırakmasını ve mutlaka bir hekime muayene olmasını öneririm” diye konuştu.
ETKİN FIRÇALAMA YÖNTEMİ
Etkin fırçalamanın ilk kuralı düzenli periyotlarla günde en az iki kere ve yine en az üç dakika sürecek fırçalama alışkanlığı olması gerektiğini belirten Dr. Çetin, “Sert fırça kullanma, dişe ve dişetine çok bastırarak fırçalama dişlerde aşınmaya, dişetinde çekilmelere neden olabileceği için kesinlikle yapılmamalıdır. Nohut büyüklüğünde diş macunu (çocuklarda mercimek tanesi boyutunda sürüntü) fırçalama için yeterli olacaktır. Dişleri yatay yönde fırçalamakta zararlı olabileceği için üst dişleri yukardan aşağı, alt dişleri ise aşağıdan yukarı yönde fırçalamalıyız. Benim hastalarıma önerdiğim bir diğer şey ise dişlerin ayna karşısında tüm yüzeylerini görecek şekilde ağız açık fırçalanmasıdır. Bu özellikle gözümüzden kaçabilen arka dişlerin de etkili fırçalanmasını sağlar. Dili fırçalamak dil üzerinde biriken önemli miktardaki bakterileri yok ettiği için ağız sağlığımızı korumak için etkili bir yöntemdir. Son olarak çocuklarımızın motor becerileri gelişene kadar fırçalamalarına muhakkak yardımcı olmalıyız.
UYKUDA DİŞ SIKMA
Dr. Çetin, uykuda diş gıcırdatma ya da sıkma hususunda da vatandaşları şöyle aydınlattı:
“Uykuda diş gıcırdatma (bruksizm) genellikle strese bağlı olarak ortaya çıkıyor. Bazen küçük bir çocuğun okula yeni başlaması, bir arkadaşıyla yaşadığı bir problem, bazen sınav stresi yaşayan bir genç, bazen de yoğun iş temposuyla çalışan bir bireyin yaşadığı stres ve buna benzer sayılamayacak kadar neden özellikle geceleri daha belirgin olan diş gıcırdatmasına neden oluyor. Bir nevi vücut stresi bu şekilde atmaya çalışıyor diyebiliriz. Ancak bu durum çok önemli ve telafisi bazen çok zor olan diş ve çene eklemi problemlerine neden olabiliyor. Bu tarz durumlarda genellikle ilk önerimiz stresten uzak durmak gerekirse psikolojik yardım almak. Diğer çözümlerse üst çeneden alınan bir ölçüden elde edilen modelde kişinin dişlerine göre üretilen ağız plaklarının kullanılması ya da daha zorlu vakalarda çeneyi sıktığımız kaslara botoks uygulanmasıdır.”
