ÖZEL HABER - Leyla DAĞ
Anadolu'nun köklü tarihine tanıklık eden Diyarbakır'daki Mesudiye Medresesi, eğitim alanında ilkleri barındırmasıyla 'ilk üniversite' unvanına sahiptir. Mesudiye Medresesi, Anadolu'nun eğitim tarihindeki ilk adım olarak Diyarbakır'da inşa edildi. Bu tarihi yapı, şehrin bilim ve kültür merkezi olma kimliğini gözler önüne seriyor.
Anadolu'nun ilk üniversitesi kabul edilen Mesudiye Medresesi, Artuklu döneminde inşa edilmiş ve birçok ilim dalına ev sahipliği yapmıştır. Döner taş sütunları ile dikkat çeken bu yapı, tarihi ve mimari açıdan büyük önem taşır.
Mesudiye Medresesi, Artuklu Emiri Ebu Muzaffer Sökmen tarafından 1198 yılında Diyarbakır'ın Sur ilçesinde inşa edilmeye başlanmıştır. Yapı, Melik Mesud döneminde tamamlanmış ve planı Halepli usta Cafer Bin Mahmud tarafından çizilmiştir. Kesme taştan iki katlı olarak tasarlanan medrese, kareye yakın bir avlu planına sahiptir.
ANADOLU'NUN İLK ÜNİVERSİTESİ OLARAK KABUL EDİLİYOR
Mesudiye Medresesi'nde astronomi, tıp, fizik, matematik, biyoloji, kimya, ilahiyat, edebiyat ve felsefe gibi dersler okutulmuştur. Öğrencilere gösterilen büyük ilgi ve bilim adamlarının yaptığı tartışmalar, medreseyi bilim merkezi haline getirmiştir. Tarihi kayıtlara göre medresede eğitim gören öğrencilerin sıhhat ve sağlıklarına büyük önem verilmiştir.
DÖNER TAŞ SÜTUNLARIN SIRRI NE?
Medresenin avlusunda yer alan mihrabın iki yanındaki döner taş sütunlar, dikkat çeken özellikler arasındadır. Bu sütunların, binada meydana gelebilecek çökmeleri tespit etmek için yerleştirildiği düşünülmektedir.
Anadolu'da eğitim veren ilk büyük medrese olması, onu kültürel miras açısından önemli bir yapı haline getirir. Döneminin en kapsamlı eğitim programları burada uygulanmıştır. Kesme taş kullanımı, revaklı avlusu ve döner taş sütunları ile dikkat çeken bir yapıdır.
Mesudiye Medresesi, Diyarbakır'ın tarihi dokusunda yer alan ve bilim tarihine ışık tutan önemli bir yapıdır. Anadolu'daki ilk üniversite olarak kabul edilen bu medrese, geçmişten günümüze ilim ve kültür merkezi olma özelliğini korumaktadır.
