ÖZEL HABER - Güneş OCAĞA / Veli BALTACİ
Time Dergisi'nin 'dünyanın en harika yerleri' arasında gösterdiği Sur’da tarihi yapıların hali içler acısı. Tarihi yapılar harabeye dönerken, dökülen taşları satılıyor. Sahipsiz kalan yapıları madde bağımlıları mesken tuttu.
Amerika’nın dünyaca ünlü Time Dergisi, ‘dünyada gezilecek ve görülecek en güzel 100 nokta’ arasına Diyarbakır’ı da göstermişti. Dergi, Diyarbakır'a gelecek turistlere, Mezopotamya'nın tarihini, yeşilliğini, mavisini, kültürünü ve gastronomisini deneyimleme imkanının güzelliklerini de anlatmıştı.
DÜNYANIN EN GÜZEL YERLERİ ARASINDA
Dünyada gezilecek en güzel yerler arasında gösterilen Diyarbakır'ın tarihi Suriçi maalesef ki harabe bir halde. Özellikle de bir zamanlar Ermeni, Süryani, Keldani, Yahudi ve Rumlara ait olan Suriçi'ndeki tarihi yapılar yıkılmayla yüz yüze.
YETKİLİLERE ÇAĞRI
Avukat ve Yazar Muharrem Erbey, Gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e yaptığı açıklamada, Suriçi'nde binlerce tarihi yapının yıkılmak üzere olduğunu ve onarılıp turizme kazandırılması için de kentteki yetkililere çağrıda bulundu.
TARİHİ KONAKLAR HARABE DÖNDÜ
Erbey, "Times Dergisi dünyanın gezilecek 100 yer arasında gösterdiği Diyarbakır’ın Suriçi'ndeki Ermeni ve Süryani konakları yıkık ve harabe halinde kaderlerine terk edilmiş durumda" dedi.
'SURİÇİ HALEN KEŞFEDİLMEMİŞ BİR ŞEHİR'
Suriçi'nin halen bile keşfedilmemiş muhteşem bir şehir olduğuna işaret eden Erbey, "Diyarbakır Suriçi binlerce yıllık geçmişi olan ve halen tam olarak keşfedilmemiş muhteşem bir şehir. Ama maalesef Diyarbakır'da yaşayan siyasetçiler, yerel yöneticiler, STK temsilcileri ve iş insanları olarak yeterince Suriçi'ndeki tarihi yapı ve yerlere sahip çıkamıyoruz.
Avrupa'daki kentlerin birçoğunu gezdim, yerel yönetimler, devlet, iş insanları ve STK'lar el birliğiyle her bir evi tek tek onarıyorlar. Ama maalesef ki biz Suriçi'nin önemini bir türlü kavrayamadık. Psikolojide bir kavram vardır, insan mutsuz olduğunda ayakları onu geçmişine götürür. Herkes Suriçi'ne geliyor ama niye geldiğini bilmiyor. İnsanlar mutsuz, buraya geliyor hiçbir şey yapmadan geri gidiyor" diye konuştu.
SURİÇİ'NİN HAFIZASI
Suriçi'nin tarihi önemine de değinen Erbey, "Suriçi'ndeki birçok tarihi yapı geçmişte Ermeni, Süryani, Keldani, Yahudi ve Rumlara aitti. Tabi burası sonradan el değiştirdi. Kentteki bütün kurumlar toplantılarını burada alması lazım. Kahvaltı ve yemeklerini burada yapmaları lazım. Bu evlerin onarılması için Kültür Bakanlığı ödenek veriyor. Bu konuda da toplumun bilinçlendirilmesi lazım. Ama dünya kadar da bürokrasi evraklarının hazırlanması gerekiyor. Dünya kadar da prosedür işlemleri var" diye kaydetti.
‘EL BİRLİĞİYLE SAHİPSİZ BIRAKTIK’
Suriçi'ne gelen turistlerin nerede oturup konaklanacağını bilmediğini dile getiren Erbey, şunları söyledi: "Buraya çok turist geliyor. Ama bu turistler nerede konaklayıp oturacağını bilmiyor. Ana cadde üzerinde direk trans geçiyor. İnsanlar buraya yatırım yapmazsa, evleri onarmazlarsa pek tabi ki bu sokaklar kriminalize insanlara kalır. Burası uyuşturucu bağımlıları, gasp, hırsızlık ve benzeri şeylerle anılıyor. Bu tarihi evlerin çoğu da onlar tarafından gasp edilmiş durumda. Dolayısıyla biz Sur’u el birliğiyle sahipsiz bıraktık. Ben yıllar önce bir evi satın aldım, restore ettim ve tescilledim. Bir evi kurtardım. Biz devasa bir mirasa sahibiz. Tarihi evlerimiz onarılıp turistlere hitap edilecek işletmelere çevrilirse büyük kazanç elde ederiz."
'ONARILMASI İÇİN BİRLİK YOK'
Suriçi'ndeki tarihi yapıların onarılması için birlik olmadığına dikkat çeken Erbey, "Ama birlik yok, üst bir akılın oluşmasına ihtiyaç var. Her şey para değil. Çok az harcamayla bir evi onarabiliriz. Burası bizim hafızamız. Suriçi'ndeki coğrafya Kürtler, Ermeniler, Süryani ve Yahudilerin ve burada yaşayan bütün halkların hafızasıdır. Zaten genel bir irade bizi hafızasızlaştırmaya çalışıyor. Bu tarihi yapıların ortadan kaldırılması, bir zamanlar bu halkların burada yaşamadığı ve hafızanın silinmesi anlamına geliyor" diye ifade etti.
TURİSTLER AKŞAM SAATLERİNDE SOKAKLARA GİREMİYOR
Turistlerin akşam saatlerinde sokaklara giremediğini belirten Erbey, "Turizm polisi var ama görevini yeterli yapamıyor. Belediye de bu sokakların ihası konusunda önemli çalışmalar yapabilir. Tabi belediyenin de tek başına yapabileceği bir iş değil. Binden fazla ev yıkılmak üzere, taşları dökülüyor ve satılıyor. Bu evlerin aynı zamanda miras problemi de var. Bir evin 15 tane mirasçısı var. Her bir mirasçı bir memlekette" dedi.
