HABER - Leyla DAĞ
Diyarbakır’ın tarihi Suriçi bölgesinde yer alan ve antik dönemlerden beri şehrin ana caddesi olan Bağdat Caddesi, 1927 yılında Gazi Caddesi olarak yeniden adlandırıldı. Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar kentin ticari ve ulaşım aksını oluşturan bu cadde, Atatürk’e ithafen yapılan isim değişikliğiyle Gazi Caddesi adını aldı.
BAĞDAT CADDESİ’NİN TARİHİ VE ÖNEMİ
Diyarbakır’da bir dönem Bağdat Caddesi adıyla anılan önemli bir ticaret yolu bulunuyordu. Dağkapı’dan başlayıp Mardinkapı’ya kadar uzanan bu cadde, şehrin kuzey-güney hattını kapsıyordu. Hem ulaşım hem de ticaretin kalbi olarak bilinen cadde, 1927 yılında belediye meclisinin kararıyla Gazi Caddesi olarak yeniden isimlendirildi.
ATATÜRK VE CADDENİN YENİDEN DÜZENLENMESİ
Mustafa Kemal Atatürk, Silvan’da görev yaptığı dönemde Diyarbakır’a atandığı 1917 yılında, Gazi Caddesi'nin o dönemki hali olan Bağdat Caddesi’nin bir bölümünü yeniden düzenletti. Bu süreçte caddenin belediye binasından Balıkçılarbaşı’na kadar olan kısmında çeşitli iyileştirmeler yapıldı. 1920’lerde ise cadde, vali vekili Cevat Paşa’nın girişimiyle onarıldı ve kaldırımlar eklenerek modernize edildi.
Bağdat Caddesi, 1940’lı yıllara kadar tek katlı, toprak damlı evlerle çevriliydi. Ancak 1960’lardan itibaren başlayan büyük değişim süreciyle birlikte cadde, modernleşmenin simgesi haline geldi. Bu dönemde başlayan yol genişletme çalışmaları ve yeni iş hanlarının inşa edilmesiyle, Gazi Caddesi, Diyarbakır’ın ticaret merkezi olarak yeniden şekillendi.
Bağdat Caddesi yeni adıyla Gazi Caddesi şimdilerde ise Diyarbakır’ın en işlek ve tarihi caddelerinden biri haline geldi. Şehrin kalbinin attığı bu cadde, tarihi dokusuyla ziyaretçilerini zamanda bir yolculuğa çıkarır.
Ulu Cami ve Hasanpaşa Hanı gibi önemli yapılar, Gazi Caddesi’nin hemen yanı başında yer alır. Osmanlı döneminden kalan birçok yapı, cadde boyunca sıralanmış durumda. Eskiden kervanların ve tüccarların dinlenme noktası olan cadde, bugün modern yaşamla tarihi mirası bir arada sunuyor.
Caddenin iki yanı kafeler, butik dükkanlar ve el sanatları mağazalarıyla doludur. Özellikle seramik, takı ve gümüş işçiliği gibi geleneksel el sanatlarına ilgi duyanlar için cazip bir alışveriş noktasıdır. Hem yerli halkın hem de turistlerin buluşma noktası olan Gazi Caddesi, şehrin kültürel kimliğini yansıtır.
Caddede yürüyüş yaparken, tarih kokan taş yapılarla modern kafelerin iç içe geçmiş manzarasına tanık olabilirsiniz. Gazi Caddesi, Diyarbakır’ın kültürel zenginliğini keşfetmek isteyenler için adeta bir açık hava müzesi gibidir.
