Aslı Elçi

Şimdiye dek görülmemiş sıcaklık dalgalarının yaşandığı Dünya'da üst üste rekor sıcaklıklar gözlemleniyor.
ABD'deki Maine Üniversitesi'nden iklim bilimciler, Dünya'nın geçen hafta 3 kez üst üste son 120 bin yılın sıcaklık rekorunu kırdığını bildirdi.
El Nino hava olayı yoğunlaştıkça aşırı sıcaklıkların devam etmesi ve Dünya ekosistemine daha fazla ısı yüklenmesi bekleniyor.
İklim bilimi topluluğu, son 10 yılda görülen sıcaklıkların 1800'lerden bu yana rekor seviyeye ulaştığını gösteren gözlemlere güveniyor.
Ayrıca ağaç halkaları ve buz çekirdekleri gibi temsili verilerin analizi, Dünya'nın ortalama sıcaklığının, buzul çağının sona erdiği 20 bin yıl önceki dönemde bu kadar yüksek olmadığını gösteriyor.
Son 200 yıl 20 bin yıla bedel
Mevcut ısınma hızı, Sanayi Devrimi'nden bu yana Dünya'nın ortalama sıcaklığının 1.2 santigrat derece artmasıyla, son 20 bin yılda benzersiz bir seviyeye ulaştı. Fosil yakıtlarının kullanımıyla artan sera gazı emisyonlarının ciddi derecede yükselişe geçmesi, son 200 yılı geride kalan 20 bin yılla neredeyse eşdeğer kıldı.
Araştırmalara göre, 10 bin yıl öncesi ile günümüz arasındaki dönem, nispeten sabit sıcaklıkların yaşanmasıyla insan uygarlıklarının gelişmesine olanak sağladı.
Bununla birlikte, karbon emisyonları engellenmezse Dünya'nın bu yüzyılın ortasına kadar 125 bin yıl önceki sıcaklıklara benzer şekilde ısınması bekleniyor. Emisyonların azalmadan devam etmesi halinde ise Dünya, 21. yüzyılın sonuna kadar 1 milyon yıldan fazla bir süredir görmediği sıcaklıkları görebilir.
Dünyayı kasıp kavuran aşırı sıcaklar
Isı dalgaları belirli bölgelerle sınırlı kalmayıp küresel bir fenomen haline geldi. ABD'de aşırı sıcaklar, Teksas ve diğer güneybatı eyaletlerinde 120 milyondan fazla insanın yaşamını etkiliyor.
En sıcak Haziran ayını yaşayan İngiltere'de ise bir önceki sıcaklık rekoru 0.9 santigrat derece geride bırakıldı.
Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Asya da benzeri görülmemiş sıcak havalara tanık oluyor. Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi, Haziran ayını dünyanın en sıcak ayı ilan etti. AB'nin iklim ve hava durumu servisi Copernicus'a göre ise aşırı sıcak eğilimi geçen hafta kaydedilen en sıcak 3 gün ile devam etti.
Artan sıcaklıkların etkisi sadece hava sıcaklığı ile sınırlı kalmıyor, okyanusları da etkiliyor. Bu ilkbahar ve yaz aylarında, özellikle yüzey suyu sıcaklıklarının şimdiye kadar kaydedilen en yüksek seviyelerde olduğu Kuzey Atlantik'te rekor okyanus sıcaklıkları gözlemlendi.
Söz konusu deniz ısı dalgası, İngiltere kıyıları boyunca ortalamanın üzerinde sıcaklıklara da katkıda bulundu. Atlantik ve Pasifik okyanuslarındaki sıcak hava dalgaları, Nisan ve Mayıs aylarında kaydedilen en yüksek küresel deniz yüzeyi sıcaklıklarına yol açtı.
Yaşanan olağanüstü sıcak hava, iklim değişikliğinin uzun zamandır bilinen etkilerini yansıtıyor. Sera gazı emisyonları artmaya devam ediyor ve artış hızı biraz yavaşlasa da önemini koruyor. Küresel sıcaklıkların artmasıyla artık daha sık, daha sıcak ve daha uzun süren ısı dalgalarını görmek mümkün.
2023'ün en sıcak yıl olması bekleniyor
Uzmanlar, gelişmekte olan El Nino hava olayının da etkisiyle 2023'ün en sıcak yıl olarak kayıtlara geçeceğini tahmin ediyor.
Sera gazı emisyonlarında önemli azalmalar olmazsa sıcaklıklar yükselmeye devam edecek ve bu durum, dünya çapında geri dönüşü olmayan ekosistem değişikliklerine yol açacak.
El Nino nedir?
El Nino Güney Salınımları, küresel bir okyanus-atmosfer olayıdır. El Nino ve La Nina, Doğu Büyük Okyanus yüzey sularının sıcaklığındaki büyük salınımlar ve bunların yol açtığı atmosferik olayların genel adı olarak kullanılmaktadır.
İsimler İspanyolca 'oğlan çocuğu' veya 'velet' ve 'küçük kız' anlamına gelmektedir. 'Çocuk', İsa'yı simgelemektedir, çünkü El Nino Güney Amerika'nın batı kıyılarında Noel zamanında etkili olur.