Güneydoğu Ekspres- Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 13-30 yaş grubundaki gençlerin sanal medya alışkanlıklarını ve yeni bir sosyalleşme sahası olan dijital/sanal dünyada sosyalleşme düzeyleri, eğilimleri ve algıları ölçmek için 10-22 Ekim tarihleri arasında bir saha araştırması gerçekleştirdi. Diyarbakır, Mardin, Van, Antep, İzmir, İstanbul ve Adana’da online yapılan araştırmaya katılanların yüzde 60,8 erkeklerden, yüzde 39,2 ise kadınlardan oluştu.
Araştırma grubunun yüzde 37,4’ü sanal medyayı 10 yıldan fazla bir zamandır kullandığını, yüzde 26,3’ü 7 ile 9 yıldır kullandığını bildirdi. Katılımcıların yüzde 53,8’i sanal medya da 2-4 saat arasında günlük vakit geçirdiğini, yüzde 22,8’i, 5-7 saat, tamamı erkeklerden oluşan yüzde 3,5’i ise 11 saatten fazla sanal medyada günlük vakit geçirdiğini söyledi. Araştırmaya göre, sanal medyada 11 saatten fazla vakit geçirenlerin çoğunluğunun 13-17 yaş grubunda yer aldı, sanal medyada 2 ile 4 saat arasında vakit geçirenlerin ise yüzde 61,2’si kadın, yüzde 49’u ise erkeklerden oluştu. Araştırmaya katılan erkeklerin yüzde 36,6’sı, kadın görüşmecilerin ise yüzde 28,4’ü sanal medyada günde 5 saatten fazla zaman geçirdiğini söyledi.
EN ÇOK WHATSAPP KULLANILIYOR
Sanal medyada kullanılan en popüler uygulamalar arasında hangilerinin en çok kullanıldığının belirlenmesi amacıyla sorulan çoklu soruya katılımcıların yüzde 88,9 ile WhatsApp olurken, Instagram yüzde 68,4 ile ikinci, Youtube yüzde 63,7 ile üçüncü, X (Twitter) yüzde 42,7 ile dördüncü sırada yer aldı. Yaş grubu küçüldükçe Instagram’ın, yaş grubu büyüdükçe Twitter’in daha çok kullanıldığı; 13-17 yaş grubunun Instagram’ı daha çok tercih ettiği, Twitter’ı tercih etmeyenler içinde ortaokul mezunlarının daha fazla olduğu, TikTok kullanımının kadınlara oranla erkekler de daha yaygın olduğu, TikTok’u en fazla 13-17 yaş aralığındaki gençlerin kullandığı, yüksek okul mezunlarının TikTok kullanımının diğer eğitim kategorilerine kıyasla oldukça düşük olduğu tespit edildi.
İLETİŞİM KURMA ORANLARI
Katılımcıların sanal medyayı kullanma amacına yönelik soruda, yüzde 17,5’i siyasi gündemi takip etmek için yüzde 17’si mesajlaşma/iletişim kurmak, yüzde 14,5’i video izlemek, yüzde 14,2’si arkadaşlık/sosyalleşmek/çevre edinmek, yüzde 11,2’si alanı ile ilgili araştırma yapmak için sanal medyayı kullandığını belirtti. Araştırmanın verilerine göre, kadınların yüzde 21,1’i mesajlaşmak/iletişim kurmak, yüzde 17,7’si video izlemek, yüzde 13,7’si siyasi gündemi takip etmek, erkeklerin yüzde 20,1’i siyasi gündemi takip etmek, yüzde 17,7’si, arkadaşlık/sosyalleşmek/çevre edinmek, yüzde 14,2’si mesajlaşmak/iletişim kurmak için sanal medyayı kullanıyor. 13-17 yaş aralığındaki görüşmecilerin yüzde 20,8’i ile 18-24 yaş aralığındaki görüşmecilerin yüzde 20,3’ü sosyal medyayı mesajlaşmak/iletişim kurmak için kullandığını söylerken; 25-30 yaş aralığındaki görüşmecilerin yüzde 20,6’sı siyasi gündemi takip etmek için sanal medyayı kullandıklarını bildirdi.
“Sosyal medyada ne tür paylaşımlar yapıyorsunuz?” sorusuna, görüşmecilerin yüzde 32,6’sı “Kendi yaşamıma dair paylaşımlar”, yüzde 15,4’ü “Gündeme ilişkin paylaşımlar”, yüzde 14,9’u “Genel kültür paylaşımları”, yüzde 14’ü “Eğlence/mizah paylaşımları” biçiminde yanıtlar verdi.
KÜÇÜK YAŞTA BAĞIMLILIK TEHLİKESİ
Araştırmada, “Sosyal medyada ne tür içerikleri takip ediyorsunuz?” sorusuna, görüşmecilerin yüzde 20,5’i “Siyasi gündem”, yüzde 20’si “Dünya gündemi”, yüzde 18,2’si “Mizah ve eğlence” yanıtını verirken, “Sosyal -medya bağımlısı olduğunuzu düşünüyor musunuz?” sorusuna, görüşmecilerin yüzde 24,6’sı “Evet”, yüzde 49,7’si “Hayır”, yüzde 25,7’si “Kısmen” cevaplarını verdi. Bu soruya “13-17 Yaş” aralığındaki görüşmecilerin yüzde 45’si “Evet, bağımlı olduğumu düşünüyorum” dedi, ortaokul mezunların hiçbiri ise bağımlı olduğunu kabul etmedi.
YÜZDE 95,9’İ GERÇEK HAYAT MUTLU EDİYOR
Araştırma grubundakilerin yüzde 95,9’u gerçek ortamlardaki arkadaşlarının kendilerini daha çok mutlu ettiğini bildirirken, yüzde 4,1’i sanal ortamdaki arkadaşlarının kendilerini daha çok mutlu ettiğini söyledi.
SANAL MEDYA MUTLU HİSSETTİRİYOR!
Katılımcıların yüzde 69,6’sı sanal medyada aktif olmanın kendilerini mutlu hissettirdiğini, yüzde 30,4’ü kendilerini sosyal hissettirdiğini bildirdi. Erkeklerin yüzde 40,4’ü; 13,17 yaş grubunun yüzde 65’i; lise mezunlarının yüzde 47,10’u sanal medyada aktif olmanın kendilerini mutlu hissettirdiğini söyledi.
Araştırma grubunun yüzde 73,1’i sanal medyanın kendini özgür hissettirdiğini, 13-17 yaş aralığında olanların yüzde 65’’inin sanal medyada kendini özgür hissettiğini bildirdi.
Araştırma grubuna “En çok hangi durumlarda sosyal medyayı kullanma ihtiyacı hissediyorsunuz?” sorusu da yöneltildi. Katılımcıların yüzde 50,3’ü “Can sıkıntısı”, yüzde 24’ü “Bir şey araştırdığımda”, yüzde 9,9’u “Sohbet etmek istediğimde”, yüzde 9,4’ü “Kendimi yalnız hissettiğimde” yanıtlarını verdi. Yaş küçüldükçe can sıkıntısından sanal medyayı kullanma ihtiyacı duyduklarını söylerken, 13-17 yaş grubunun yüzde 60’ı da “Can sıkıntısı çektiğimde” yanıtı verdi.
