İsviçre merkezli Hava Kalitesi Teknolojisi Şirketi (IQAir) tarafından yıllık yayımlanan rapora göre; hava kirliliğinde dünya çapında 131 ülke arasında Türkiye 45’inci sırada yer aldı. Hava kalitesi ölçümünde ülkenin hava kirliliğinde ilk sırada olan Îdir, nüfusa göre kanser vakalarının da en yüksek olduğu kent olarak kayıtlara geçti. Ermenistan’da bulunan Metzamor Nükleer Santrali’nin yakınlığı nedeniyle kentte son 10 yılda kanser vakalarında yüzde 100 artış yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2022 yılına ilişkin ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre; Îdir’de iyi ve kötü huylu tümörlerden ölenlerin oranı yüzde 18,6 oranında. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Îdir Temsilcisi Hidayet Akay, kentte kanser vakalarının temel nedeninin hava kirliliği olduğuna dikkat çekerek, ancak kentte Onkoloji bölümünün de doktorunun da olmadığını söyledi.
Halk sağlığını etkileyen birinci faktörün hava kirliliği olduğuna işaret eden Akay, “Kentte çok ağır bir hava kirliliği var ve Avrupa kentleri arasında birinci sıradadır. Bunun nedeni şehrin yanlış konumlanmış olması. Kent ovada inşa edilmiş, bu durum insan sağlığını etkiliyor. Yeşil alan azlığı, tarım alanlarının yapılaşması ve ovanın yok edilmesi, kenti ve insan sağlığını etkiliyor. Kışın dışarıda geçirdiğiniz bir saat, akciğerlere 40 sigara kadar zarar veriyor. Bunun sonucu olarak kentte akciğer hastalıkları, KOAH, astım vakaları çok fazla. Türkiye’de en çok kanser vakasının olduğu kent bizim kentimiz. Bunun iki nedeni var; birincisi hava kirliliği, ikincisi ise kente 29 kilometre uzaklıkta bulunan Metsamor Nükleer Santrali” diye belirtti.
Kentte kanser vakalarında artışa dikkat çeken Akay, “Türkiye’de en çok kanser vakasının yaşandığı kentte, bırakın Onkoloji Hastanesi’ni, bir onkoloji uzmanı bile yok. Kanser hastası sayısı çok fazla olmasına rağmen buna çare olacak bir sağlık sistemi yok, insanlar hastalarını ya Erzurum’a ya da batı şehirlerine götürmek zorunda kalıyor. Biz bununla ilgili daha önceden sivil toplum kuruşları olarak girişimlerde bulunduk, fakat sonuç alamadık. İşin içine rant girince, insan sağlığı ötelendi” diye konuştu.