Sosyo Politik Saha Araştırma Merkezi, 2000-2023 Yılları Arası İntihar Verileri Çalışma Raporu’nu yayınladı. Rapora göre 24 yılda Türkiye genelinde yaşanan intihar oranının 2,25 kat arttı. Kürt illerinde yaşanan intihar vakaları incelendi. Rapora göre Diyarbakır ilk sırada yer aldı.
İntihar vakalarının tüm yıllara göre en çok yaşandığı yıl ise 2022 yılı oldu. 2000 yılında kayda düşen intihar vaka sayısı 1802 iken 2022 yılında bu sayı 4218’e çıktı. Türkiye genelinde 15 yaş altı intihar vakalarının en yoğun görüldüğü yıllar 2010 ile 2014 arasında iken, intiharların en fazla görüldüğü yaş aralığı 20-24 yaş ile 25-29.
Şırnak, Bitlis, Siirt, Batman, Mardin, Muş, Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan, Erzincan, Erzurum, Antep, Adıyaman, Kilis, Urfa, Diyarbakır, Malatya, Elâzığ, Bingöl, Dersim, Van, Hakkari illerinde, intihar oranının 1,99 kat arttığı gözlendi. Bu kentlerde 2000 yılında kayda düşen toplam intihar vaka sayısı 328 iken, bölge genelinde intihar vakalarının Türkiye geneli ile uyumlu biçimde artış gösterdiği gözlendi. Bununla birlikte Bölge kentlerinde intihar vakalarının toplamda en çok yaşandığı yılın 779 kişi ile 2023 yılı olduğu görüldü.
Yapılan çalışmaya göre; intihar oranının en fazla arttığı ilk dört kent; Siirt (4,4 kat), Şırnak (3,81 kat), Hakkâri (3,6 kat) Mardin (3,35 kat) olurken, bölge kentlerinde en çok intiharların yaşandığı yaş grubu, 15-19 yaş grubu oldu.
Öte yandan 15 yaş altı (çocuk) intiharlarının birinci sırayı aldığı tek kent Diyarbakır iken, hemen ardından Van geliyor.
TEK TEK KENTLERDE ÖNE ÇIKAN VERİLER ŞÖYLE:
ŞIRNAK: 24 yılda Şırnak kent genelinde yaşanan intihar oranının 3,81 kat arttı. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 27 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 103’tür. Cinsiyet tablosu incelendiğinde 24 yıl içinde erkek intihar olaylarının katlanarak sürdüğü, erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 1,8 kat daha fazla olduğu hesaplandı. Yaş grafiklerine göre kentte intihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (103 kişi) yaş aralığıdır.
BİTLİS: 24 yılda Bitlis kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,71 kat arttığı gözlendi. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 32 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 55’tir. 24 yılda Bitlis kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,29 kat daha fazla olduğu gözlemlendi. Kentte 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 2,81 iken 2023 yılında ise yüz binde 3,64 oldu. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 yaş aralığı (71 kişi) olarak hesaplandı.
SİİRT: 24 yılda Siirt kent genelinde yaşanan intihar oranının 4,4 kat arttığı hesaplandı. Kentte 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 15 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 66’dır. 24 yılda Siirt kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,17 kat daha fazla olduğu gözlemlendi. Ayrıca 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 0,37 iken 2023 yılında ise yüz binde 3,24’tür. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (78 kişi) yaş aralığı olarak hesaplandı.
BATMAN: Adı bir zamanlar intiharlarla anılan Batman’da 24 yılda yaşanan intihar oranının 1,8 kat arttığı gözlendi. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 63 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 115’tir. 24 yılda Batman kent genelinde erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 1,34 kat daha fazla olduğu tespit edildi. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (107 kişi) yaş aralığıdır.
MARDİN: 24 yılda Mardin kent genelinde yaşanan intihar oranının 3,35 kat arttığı gözlendi. 24 yılda Mardin kent genelinde erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 1,5 kat daha fazla olduğu gözlemlendi. Kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 1,40 iken 2023 yılında ise yüz binde 3,07’dir. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (124 kişi) yaş aralığıdır.
MUŞ: 24 yılda Muş kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,3 kat arttığı gözlendi. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 69 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 90’dır. Muş kent genelinde erkeklerin intihar oranının kadınların intihar oranına göre 0,98 kat daha fazla olduğu gözlemlendi. 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 3,96 iken 2023 yılında ise yüz binde 6,76’dır. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2019 (yüz binde 7,59) dur. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (143 kişi) yaş aralığıdır.
AĞRI: 24 yılda Ağrı kent genelinde yaşanan intihar oranının 1 kat arttığı gözlendi. 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 100 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 92’dir. Ağrı 2020’li yıllarla beraber intihar vakalarında düşüş gözlenen nadir kentlerdendir. Kentte İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2004-2007 (110 kişi)dir. 2002 yılında 10,53 olan intihar hızı 2023 de 4,11’e düşmüştü. Kentteki en fazla intiharın yaşandığı 2002 yılı özel incelenmeyi gerektirmektedir. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (131 kişi) yaş aralığıdır.
KARS: 24 yılda Kars kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,4 kat arttığı gözlendi. Kentte İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2004-2007 (106 kişi) iken, erkekler için en çok 2016-2019 (49 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2004-2007 (59 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 5,22 iken 2023 yılında ise yüz binde 6,87’tür. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2006 (yüz binde 9,82)dır. En çok intihar vakalarının görüldüğü yaş 15-19 yaş grubu.
IĞDIR: 24 yılda Iğdır kent genelinde yaşanan intihar oranının 24 yılda 1,33 kat arttığı tespit edildi. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (48 kişi)dır. Erkekler için en çok 2020-2023 (36 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2000-2003 (24 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. 24 yılda Iğdır kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,6 kat daha fazla olduğu gözlemlendi. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2022 (yüz binde 9,34) iken, en düşük olduğu yıl 2015 (yüz binde 2,08) olarak görülüyor.
ARDAHAN: 24 yılda Ardahan kent genelinde yaşanan intihar oranının 24 yılda 1,3 kat azaldığını hesaplayan rapora göre intihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2012-2015 (32 kişi) iken, erkekler için en çok 2016-2019 (25 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2000-2003 (19 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2011 (yüz binde 11,27) iken, en düşük olduğu yıl 2021 (yüz binde 3,14).
ERZİNCAN: 24 yılda Erzincan kent genelinde yaşanan intihar oranının 2,6 kat arttığı, intihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığının 2020-2023 (52 kişi) yılları olduğu gözlendi. Erkekler için en çok 2020-2023 (37 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2020-2023 (15 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. 24 yılda Erzincan kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 2,55 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. 2001 yılında kayda düşen kaba intihar hızı yüz binde 3,37 iken 2023 yılında ise yüz binde 7,04’tür. İntihar vakalarının azımsanmayacak bir sayı ile, 25 kişi ile 75 yaş ve üstünde görülmesi dikkat çekmiştir.
ERZURUM: 24 yılda Erzurum kent genelinde yaşanan intihar oranının 2,5 kat arttığı görülürken, 2000-2003 yıl aralığında kayda düşen intihar vaka sayısı 72 iken 2020-2023 yıl aralığında ise 184’tür. 24 yılda Erzurum kent genelinde erkeklerin intihar oranı kadınların intihar oranına göre 1,8 kat daha fazla olduğu hesaplandı. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2015 (yüz bin de 4,33) iken, en düşük olduğu yıl 2001 (yüz binde 1,25) olarak gözlemlendi. 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 32 iken, intihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (109 kişi) yaş aralığıdır.
ANTEP: 24 yılda Antep kent genelinde yaşanan intihar oranı 2,12 kat arttı, intihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (352 kişi) iken, erkekler için en çok 2020-2023 (256 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2020-2023 (96 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2021 (yüz bin de 4,68) iken, en düşük olduğu yıl 2006 (yüz binde 1,67) olarak gözlemlendi. Kentte 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 57 iken, intihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (261 kişi) yaş aralığıdır.
ADIYAMAN: 24 yılda Adıyaman kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,17 kat arttığı gözlendi. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (106 kişi) iken, erkekler için en çok 2020-2023 (67 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2000-2003 (45 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. Ayrıca kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2022 (yüz bin de 6,31) iken, en düşük olduğu yıl 2008 (yüz binde 1,54) olarak tespit edildi.
URFA: 24 yılda Urfa kent genelinde yaşanan intihar oranı verilere göre 2,71 kat artarken, intihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı ise 2020-2023 (280 kişi) yılları oldu. Erkekler için en çok 2020-2023 (170 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2012-2015 (114 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2008 (yüz binde 4,45) iken, 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı 69, intihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu ise 15-19 (300 kişi) yaş aralığıdır.
DİYARBAKIR: 24 yılda Diyarbakır kent genelinde yaşanan intihar oranı 2,3 kat artarken, intihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (414 kişi) yılları oldu. Diyarbakır kentinin cinsiyete göre oluşan tabloya baktığımızda, erkekler için en çok 2020-2023 (276 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2020-2023 (138 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçti. Kentte kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2022 (yüz binde 6,17) yılıdır.
23 kent içinde 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısının ilk sırayı aldığı tek kent Diyarbakır’dır. Verilere göre 24 yıl içinde 15 yaşından küçük 431 kişi (çocuk) intihar etti. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu olan 15-19 yaş grubunda da aynı biçimde 431 kişinin intiharına rastlandı.
MALATYA: 24 yılda Malatya kent genelinde yaşanan intihar oranı 1,9 kat arttığı görülmüştür. İntihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (142 kişi) iken, Malatya kentinin cinsiyete göre oluşan tabloya baktığımızda; erkekler için en çok 2020-2023 (110 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2004-2007 (47 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir.
VAN: 24 yılda Van kent genelinde yaşanan intihar oranının 1,1 kat arttığı hesaplanmış, intihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2004-2007 (266 kişi) yılları olmuştur. Kentte erkekler için en çok 2016-2019 (130 kişi) yıl aralığında, kadınlar için ise en çok 2004-2007 (153 kişi) yıl aralığında intihar vakaları kayda geçmiştir.
Kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2006 (yüz bin de 9,36) iken, intihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 15-19 (316 kişi) yaş aralığıdır. 15 yaş ve altı yaş grubunda kayda düşen intihar vaka sayısı da 128 çocuk ile oldukça yüksek bir orana denk gelmektedir.
Diyarbakır gibi Van’da da çocuk ve genç intiharları artış eğiliminde gözlenmektedir.
HAKKARİ: 24 yılda Hakkâri kent genelinde yaşanan intihar oranının 3,6 kat arttığı tespit edilmiştir. Bu oran Hakkari’nin Bölge’de, intihar vakalarında artış hızı yaşayan öncelikli kentler sıralamasına girmesine neden olacak büyüklüktedir. Öte yandan kentte intihar vakalarının en çok yaşandığı yıl aralığı 2020-2023 (80 kişi) iken, kaba intihar hızının en yüksek olduğu yıl 2020 (yüz bin de 7,48) yılıdır. Kentte intihar vakalarının en çok yaşandığı yaş grubu 20-24 (64 kişi).
