ÖZEL HABER - Güneş OCAĞA / Veli BALTACI
TÜİK verilerine göre, Türkiye genelinde hatırı sayılır üretim kapasitesine sahip olan Diyarbakır’da, ürünlerin sadece yüzde 20'si lisanslı depolarda muhafaza ediliyor. Çünkü kentte sadece 15 lisanslı depo bulunuyor ve depo alanı olan siloların kapasitelerinin yetersiz olmasından kaynaklı buğday, mısır ve arpa üreticileri zor durumda.
Gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e açıklamada bulunan lisanslı depo yetkilileri, üreticiler tarafından depoya teslim edilen ürünler için Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından ton başına 49.8 TL kira bedelinin verilmesinin kazancı karşılamadığını belirtirken, üreticiler ise TMO'nun geçen yıl hasat döneminde çiftçinin ürünlerini almamasına tepki gösterdi.
ÜRÜNÜ SAĞLIKLI BİR ORTAMDA SAKLIYORLAR
Lisanslı depoların çiftçi ve sanayici arasında kurulan bir bağ olduğuna dikkat çeken Öz Pervane Lisanslı Depolama Şirket sahibi Şeref Pervane, "Ürünün daha sağlıklı bir şekilde depolanıp sanayiciye ulaştırılmasını sağlıyor. Daha önce Toprak Mahsulleri Odası tarafından uygun olmayan şartlarda saklanan ürünlerin bozulmasından kaynaklı oluşturulan bir sistemdir lisanslı depolama. Dikey olarak çelik silo var, bir de yatay olarak betonarme var.
Buradaki amaç ürünlerin sağlam bir şekilde analizi yapılıp sanayiciye ulaştırılmasıdır. Bir diğer amaç ise borsa olarak görülmesi. Yani çiftçilerin rahat bir şekilde alım ve satımını yapabileceği bir borsa tarzında kurulumu. Bunların da genel amacı, çiftçiye hem ticari açıdan destek sağlanması, hem de ürünlerini daha sağlıklı bir ortamda saklaması" dedi.
DİYARBAKIR'DA 15 TANE LİSANSLI DEPO VAR
Diyarbakır'da 15 tane lisanslı depoların olduğunu belirten Pervane, "Bunların da toplam genel kapasitesi yaklaşık 600 bin ton civarıdır. Bu kapasite tabi ki de yetersizdir. Kapasiteler ilçeler bazında belirlenmiş. Biz Sur bölgesindeyiz, bize 63 tonluk kapasite verilmiş. Şuan silolarda 42 bin ton barındırıyoruz. Diyarbakır için bu kapasite yetersiz. Yeni yerler için lisansı alınan yerler var. Ama onlarda şuan ekonomik koşulların iyi olmamasından kaynaklı kurma imkanına erişemiyor. Çünkü maliyeti yüksek bir iştir. Çoğunlukla öz sermayeyle yapılıyor" diye konuştu.
"TON BAŞINA 49 TL 8 KURUŞ VERİLİYOR"
Lisanslı depoların en büyük sorunu kiraların yetersiz olması olduğuna da değinen Pervane, şöyle devam etti: "8 Şubat'ta Resmi Gazete'de yayımlanan genelge sonrası, ton başına 49 TL 8 kuruş veriliyor. Bunun şuan için yeterli mi, yetersiz mi? Zaman gösterecek. Geçen yıl çiftçinin ürünlerinin elinde kalmasının nedeni ise, bir önceki yılda TMO'nun stokundaki ürünlerin çok olması ve geçen sene de yüksek bir rekoltenin olmasıydı."
"İADE EDİLEN ÜRÜNLER OLUYOR"
Pervane Lisanslı Depolama'da görev alan Ziraat Mühendisi Rojaşan Kaya ise, "Burada yetkili sınıflandırıcı olarak, gelen ürünleri laboratuvar ortamında analiz ediyorum. Bu analizle ürünün kalitesi ve özelliklerini belirliyorum. Gelen ürünlerin belli standartlarda olması lazım. Analizler neticesinde belirlenen standartlarda değilse, o ürünü geri iade ediyoruz" dedi.
Diyarbakır'daki çiftçilerin çok bilinçli olmadığını söyleyen Kaya, "Geleneksel bir yaklaşım var çiftçilerimizde. Kurak dönemlerinde ekili arazilerin bir şekilde sulandırılması lazım. Yoksa ürün kullanılacak düzeyde olmaz" diye konuştu.
