ÖZEL HABER - Ali Çekdar KORKMA
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), insanlığa karşı işlenen suçlarla ilgili İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant için tutuklama kararı aldı. Bu karar, Gazze'de 8 Ekim 2023 ile 20 Mayıs 2024 tarihleri arasında işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlara dayanıyor. Mahkemenin yetki alanı ve işleyişi yeniden tartışma konusu olurken, UCM'nin tarihi ve kapsamı merak uyandırıyor.
NETANYAHU VE GALLANT İÇİN TUTUKLAMA EMRİ
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Gazze'de işlenen savaş suçları nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı. Mahkeme, Filistin topraklarında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisi bulunduğunu belirterek İsrail'in itirazlarını reddetti. Bu karar, UCM’nin bölgedeki etkinliği ve uluslararası hukuk çerçevesindeki rolü açısından kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ (UCM) NEDİR?
1998 yılında kabul edilen Roma Statüsü ile kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), 2002 yılında Hollanda'nın Lahey şehrinde faaliyete başladı. Mahkeme, bireyleri; soykırım, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve saldırı suçları nedeniyle yargılamak için uluslararası hukuk kapsamında yetkilidir.
UCM KİMLERİ YARGILAYABİLİR?
Uluslararası Ceza Mahkemesi, yalnızca bireyleri yargılar; devletleri değil. Yargılanacak kişilerin taraf ülke vatandaşı olması veya suçun taraf bir ülke topraklarında işlenmesi gerekir. Mahkeme; soykırım, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve saldırı suçları gibi dört ana başlıkta bireyleri sorumlu tutar.
HANGİ ÜLKELER ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ’Nİ TANIYOR?
Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne 123 ülke taraftır. Avrupa Birliği ülkelerinin yanı sıra Brezilya, Güney Afrika, Japonya ve Kanada gibi devletler UCM'yi tanır. Ancak, ABD, Çin, Rusya, Türkiye ve İsrail gibi ülkeler mahkemenin yargı yetkisini kabul etmemektedir.
Netanyahu ve Gallant hakkında verilen tutuklama kararı, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin uluslararası alandaki rolünü bir kez daha gündeme taşıdı. UCM, insanlığa karşı suçları ve savaş suçlarını cezalandırma çabasında önemli bir organ olarak varlığını sürdürüyor. Ancak mahkemenin tanınmaması ve kararlarının uygulanabilirliği, uluslararası hukuk sistemindeki en büyük tartışma konuları arasında yer alıyor.
