ÖZEL HABER - Ali Çekdar KORKMA
Türkiye'de devlet memurlarına belirli şartları sağladıkları takdirde verilen yeşil pasaport, hem maliyet avantajı hem de uluslararası seyahatte sağladığı kolaylıklarla dikkat çekiyor. Kamu görevlilerinin sadece %4'ünün sahip olabildiği bu pasaport türü, öğretmenler için de belirli bir kıdem şartı ile mümkün oluyor. Peki, yeşil pasaport nedir, öğretmenler ne zaman yeşil pasaport
YEŞİL PASAPORT NEDİR VE KİMLERE VERİLİR?
Yeşil pasaport, Türkiye’de kamu görevlileri arasında belirli bir kıdeme ve dereceye ulaşanlara verilen bir pasaport türüdür. Bordo pasaporta göre çok daha geniş bir seyahat serbestisi sunan yeşil pasaport, toplam 160 ülkeye vizesiz veya kapıda/online vize ile kolayca giriş yapma olanağı tanır.
Bu pasaportun sağladığı ayrıcalık, dünya genelinde birçok ülkede çok az pasaport türünde mevcuttur. Örneğin, Amerikan pasaportu 174 ülkeye vizesiz gidebilirken, bordo pasaport yalnızca 102 ülkeye vizesiz erişim sağlar.
Yeşil pasaport almak için devlet memurlarının 1, 2 veya 3. kadro derecesinde olması gerekmektedir. Bu da demektir ki, kamu görevine başlayan her birey doğrudan yeşil pasaport hakkı elde edemez. Pasaport hakkı kazanmak için görevde yükselmek, kıdem kazanmak ve belirli bir süre geçmesi şarttır.
ÖĞRETMENLERİN YEŞİL PASAPORT HAKKI NASIL BELİRLENİR?
Devlet okullarında çalışan öğretmenler, kadro derecelerine göre yeşil pasaport alma hakkı kazanırlar. Öğretmenler, mesleğe başladıklarında 9. derece, 1. kademe ile göreve başlarlar ve her olumlu sicil aldıkları yıl kademe ilerlemesi yaşarlar. Bu ilerleme, öğretmenlerin çalışma süresine ve aldıkları sicil notuna bağlı olarak düzenli olarak devam eder. Örneğin, 9/1 olarak başlayan bir öğretmen, her yıl olumlu sicil alarak kademe atladığında, yaklaşık üç yıl içinde 8. dereceye geçer. Bu süreç, her üç yılda bir derece düşerek devam eder.
Bir öğretmenin 3. dereceye ulaşması ortalama 15 yıl sürer. Yani, mesleğe başladıktan yaklaşık 15 yıl sonra bir öğretmen 3. dereceye ulaşır ve bu dereceyle birlikte yeşil pasaport hakkını kazanır. Ancak disiplin cezaları, olumsuz sicil gibi durumlar bu süreci uzatabilir; aynı şekilde, bazı olumlu sicil durumları ve hazırlık sınıfı gibi durumlar süreci kısaltabilir.
YEŞİL PASAPORTUN AVANTAJLARI NELERDİR?
Yeşil pasaport, öğretmenlere iki önemli avantaj sağlar:
1. Pasaport Harcından Muafiyet:
Yeşil pasaport sahipleri, bordo pasaport sahiplerinin aksine pasaport harcı ödemezler. Bordo pasaport çıkarmak isteyen bir kişi, defter bedeli ve pasaport harcı olmak üzere iki farklı ücret öderken, yeşil pasaport çıkaracak bir öğretmen yalnızca 790 (2024 yılı için) olan defter bedelini öder. Bu durum, özellikle sık seyahat eden öğretmenler için önemli bir maddi avantaj sağlar.
2. Vizesiz Seyahat İmkanı:
Yeşil pasaport, dünya genelinde 160 ülkeye vizesiz veya kolay vize alarak seyahat etme imkânı sunar. Bordo pasaport sahipleri için vizesiz erişim sağlanan ülke sayısı 102 iken, yeşil pasaport sahipleri Schengen ülkeleri dahil olmak üzere birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilir. Ancak vizesiz seyahat yapılacak ülkeler için pasaportun en az 3 ay geçerliliğinin olması gerektiği unutulmamalıdır.
Ayrıca yeşil pasaport sahipleri, bordo pasaportluların vize almak zorunda olduğu Schengen bölgesine vizesiz seyahat edebilirler. Bu da, Avrupa seyahatleri açısından büyük bir kolaylık sağlar.
YEŞİL PASAPORT BAŞVURU SÜRECİ
Öğretmenler, 3. dereceye ulaştıklarında yeşil pasaport başvurusu yapabilirler. Pasaport başvurusunda istenen belgeler arasında, ilgili devlet dairesinden alınacak bir belge, nüfus cüzdanı, biyometrik fotoğraf ve defter bedelinin yatırıldığına dair dekont yer alır.
Başvuru işlemi, İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü üzerinden yapılır ve genellikle kısa süre içinde sonuçlanır. Pasaport işlemleri tamamlandıktan sonra öğretmenler, pasaportlarını teslim alarak vizesiz seyahat avantajından faydalanabilir.
ÖNEMLİ NOKTALAR:
• Pasaport Geçerliliği: Vizesiz giriş yapılacak ülkeler için pasaportun en az 3 ay geçerli olması gerekmektedir. Bu şartı sağlamayan pasaportlar, sınır geçişlerinde sorun yaratabilir.
• Aile Üyeleri için Yeşil Pasaport: Yeşil pasaport sahibi öğretmenlerin belirli yaşa kadar çocukları ve eşi de bu pasaporttan faydalanabilir. Ancak bu durum, çocukların yaşına göre değişiklik gösterebilir ve detaylı bilgi için ilgili resmi kurumlardan bilgi alınmalıdır.
