HABER/Güneş OCAĞA-Veli BALTACİ
İnsan Hakları Derneği (İHD), Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 2024 yılına ait insan hakları ihlalleri bilançosunu açıkladı. Raporu okuyan Diyarbakır İHD Şube Sekreteri Ömer Saman, bölgede yıl boyunca en az 7 bin 431 hak ihlali tespit edildiğini söyledi.
BİRÇOK ALANDA HAK İHLALİ YAŞANDI
Saman, yaşam hakkından işkenceye, ifade özgürlüğünden kadın ve çocuklara yönelik şiddete kadar pek çok alanda ağır ihlaller yaşandığına da dikkat çekildi.
En az 264 kişinin yaşamını yitirdiğini vurgulayan Saman, "Yaşam hakkı ihlalleri kapsamında, 31 kolluk görevlisi, 116 silahlı militan ve 117 sivilin hayatını kaybettiği, 163 kişinin ise çeşitli şekillerde yaralandı. 'Keyfi öldürme, orantısız güç kullanımı ve yargısız infazlar' nedeniyle 3 sivilin yaşamını yitirdiği, resmi hata ve ihmaller sonucunda da en az 19 yurttaşın hayatını kaybetti" dedi.
118 KADIN ŞÜPHELİ BİR ŞEKİLDE YAŞAMINI YİTİRDİ
Kadın ve çocukların hedefte olduğunu vurgulayan Saman, "2024 yılında bölgede en az 118 kadın şüpheli, aile içi veya toplumsal şiddet sonucu yaşamını yitirirken; 27 kadın da yaralandı. En az 5 kadın cinsel saldırıya maruz kaldı. Çocuklara yönelik ihlallerde ise 19 çocuk hayatını kaybederken, 43 çocuk fiziksel ve cinsel şiddete uğradı" dedi.
“İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE SÜRÜYOR”
İşkence ve kötü muamelenin sürdüğünü dile getiren Saman, şöyle devam etti: “En az 174 yurttaşın gözaltı yerlerinde ya da sokakta işkence ve kötü muameleye maruz. 63 mahpus cezaevlerinde benzer ihlallere uğradı.”
2 BİNDEN FAZLA KİŞİ GÖZALTINA ALINDI
Saman, kişi özgürlüğüne yönelik ihlallerde ise 2024 yılında 108’i çocuk en az 2 bin 14 kişi gözaltına alındığını 8’i çocuk en az 308 kişi tutuklandığını aktardı. Kaya, aynı yıl içinde ise, en az 972 ev ve iş yeri baskına uğradığını belirtti.
“İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KISITLANDI”
İfade özgürlüğünün kısıtlandığına işaret eden Saman, "Bölgede 6 etkinlik yasaklanırken, hakkında toplatma kararı olan 560 yayın organına el konuldu. Anadili kullanımına yönelik ise en az 8 ihlal tespit edildi. 1 gazete ve 7 siyasi parti binası saldırıya uğradı" dedi.
CEZAEVLERİNDE HAK İHLALLERİ
Cezaevlerinde hak ihlallerinin sürdüğüne dikkat çeken Saman, "Cezaevlerinde en az 11 mahpus yaşamını yitirdi, 1 mahpus ağır yaralandı. 125 mahpusun sağlık hakkı, 22’sinin ise izolasyon ve tecrit uygulamalarıyla diğer temel hakları ihlal edildi" dedi.
EKONOMİK VE SOSYAL HAKLAR İHLAL EDİLDİ
Ekonomik hakların da ihlal edildiğini belirten Saman, "İş güvenliği sağlanmayan koşullarda 35 işçi hayatını kaybederken, 32 işçi yaralandı. Ayrıca 416 yurttaşın sağlık hakkı ihlal edildi. Bölgede 7 belediyeye kayyım atandığı, 4 belediye hakkında ise idari soruşturma başlatıldığı bildirildi" diye kaydetti.
KAYA: KÜRT MESELESİNDEKİ ÇÖZÜM İÇİN ÇABA GÖSTERİLSİN
Ardından söz alan İHD Batman Şube Başkanı Rümeysa Deniz Kaya ise, "Var oluş nedenimiz; hak ihlallerinin son bulduğu, adalet, barış ve demokrasinin tesis edildiği bir ülke ve dünyaya ulaşmaktır. Dün olduğu gibi bundan sonra da tüm zorluklara karşın insan hakları ihlallerini belgeleyip, raporlayarak görünür kılmaya, böylelikle önlemeye, cezasızlıkla mücadele etmeye ve insan haklarına saygıyı yükseltmeye devam edeceğiz. Bu temelde, Kürt Meselesinin demokratik yollarla çözümü için başlatılan müzakere ortamının sürdürülmesi ve sonuç alınması yönünde tüm kesimlerin daha fazla çaba göstermesi çağrısında bulunuyor, coğrafyamızda yaşanan insan hakları ihlallerinin son bulduğu, toplumsal barış ve özgürlüklerle dolu onurlu bir yaşam temenni ediyoruz" dedi.
