ÖZEL HABER - Güneş OCAĞA
Türkiye'de suç oranlarının en yoğun olduğu bölgelerden bir tanesi de Diyarbakır. Kentte özellikle de hırsızlık, dolandırıcılık, ateşli silah yaralama, uyuşturucu ve çocuk suçları artıyor.
Diyarbakır'da en çok hangi suç dosyalarının olduğuna dair verileri veren ve nedenlerine dair gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e açıklamada bulunan Diyarbakır Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Aydın Özdemir, etkin, eşit ve adil bir soruşturmanın herkes için şart olduğunu söyledi. Özdemir, Diyarbakır'daki suç dosyalarına dair Baro'nun elinde olan verileri şöyle paylaştı:
“-Soruşturma ve kovuşturma diye iki suç dosyayı var. Soruşturma savcılıktaki dosyalardır, kovuşturma ise, yargılaması devam eden mahkemelerdeki dosyalardır. Buna göre bir ayrım yaptığımızda 2021 yılında Diyarbakır Barosu, kovuşturma evresinde 8 bin 20 dosyaya avukat ataması yapmış. Soruşturma evresine ise 18 bin 828 görevlendirme yapmış. Ayrıca 2021 yılında herhangi bir ayrım olmaksızın Baro, 16 bin 8028 tane dosyaya görevlendirme yapmış.
SORUŞTURMA DOSYALARI
2022 yılında kovuşturma dosyası 9 bin 108, soruşturma dosyası ise 19 bin 499. 2023 yılına geldiğimizde ise yılın tamamlanmasına daha 20 gün var. Dolayısıyla bu sayılar halen düşük, düşük olması da normal. 2023'te kovuşturma evresinde 8 bin 752 dosya için görevlendirme yapılmış. Soruşturma evresine ise, 15 bin 902 görevlendirme yapmışız. Suç ayrımına gittiğimizde ise, yani tek tek hangi suçlar en fazla diye bir soru sorarsanız, birinci sırada hırsızlık suçunun dosyalarının olduğunu görüyoruz. Hırsızlık suçu her yıl, yani hem 2021 hem, 2022 hem de, 2023 yılında Diyarbakır özelinde en fazla işlenen suç olarak karşımıza çıkıyor. Bunun dışında Çocuk Şube Müdürlüğü'ne yani en çok atamalar çocukların dahil olduğu suçlara yapılmış.
Dolayısıyla ikinci sırada çocuk suçları var. Çünkü 18 yaş altı bütün çocuklara avukat zorunlu olduğu için doğal olarak çocuklar için daha fazla baro görevlendirme yapmış. Üçüncü suç tipi ise uyuşturucu kullanımı veya da uyuşturucu ticareti."
2022 yılında 50 bin dosyaya görevlendirme yapıldığını ve bunun da kentteki suç oranlarının azımsanmayacak kadar büyük olduğuna işaret ettiğine dikkat çeken Özdemir, "2022 yılında Diyarbakır Barosu genel anlamda 30 bin dosyaya görevlendirme yapmış. Bunun yanında bir de kendi özel avukatıyla adli işleme tabi tutulanların dosyaları ise 10-15 bin. Yani bir yılda 50 bin kişi adli işleme takılı maruz kaldığını görüyoruz. Kentteki nüfus oranı 2,5 milyon. Bu dosyalarla suç oranlarının ne kadar fazla olduğunu görüyoruz" dedi.
‘DEVLET ETKİN BİR SORUŞTURMA YAPMIYOR’
Sebeplerine dair de konuşan Özdemir, "Etkin bir soruşturmanın yapılmaması ve etkin bir infaz düzeninin olmaması suçların bu kadar artmasına neden oluyor. Var olan kurallar da etkin bir şekilde işlenmiyor. Bunu biraz daha açacak olursak, infaz kurumları sürekli değişiyor. Yılda bir olmasa bile iki, üç yılda bir mutlaka infaz kanunu mutlaka değiştiriliyor. Dolayısıyla bu infaz kanunları değiştikçe belli suçlara hemen bir adı af olmayan ama içerik olarak affa götüren düzenlemeler yapılıyor. Dolayısıyla görüyoruz ki, hırsızlık, uyuşturucu madde bulundurma ve basit yaralamalarda cezaevine girenlerin kısa bir sürede çıkıyor.
Ya da ilk suçu işlediklerinde yargılanmaları noktasında gecikmeler yaşanıyor. Fakat siyasi bir suçta, yani sosyal mecralarda fikrini beyan edenlere ilişkin ise hemen soruşturmalar başlatılıyor ve sabahı görmeden gözaltına alınıyorlar. Demek ki devlet isterse hemen harekete geçebiliyor ve etkin bir soruşturma başlatabiliyor" dedi.
