Türkiye'de kuru fasulye denince akla ilk gelen Erzurum'un İspir ilçesi. İspir kuru fasulyesi, 31 Ocak 2011 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillendi. Erken pişimi ve kabuk atmasıyla bilinen fasulye, kolay sindirimi ve lezzetiyle dikkat çekiyor.
Hasadına başlanan İspir fasulyesinde bu yıl verim oldukça düşük. Fasulyeyi dolu vurduğu için tohumlar çürüdü. Normalde bir dönümden ortalama 135 kilo fasulye alınırken bu sene için beklenti bunun çok altında.
2019 yılında Erzurum’da kurulan ilk kadın kooperatifi olan İspir Hanımeli Kadın Girişimi Üretimi ve İşletme Kooperatifi'nin başkanı İpek Merve Coşkun, “Bölgenin potansiyelinin altında çok az bir verim bekliyoruz” dedi.
‘İSPİR GÖÇ VERİYOR, EKEN KİŞİ SAYISI AZALIYOR’
Bu yıl 60 dönüme İspir fasulyesi ektiklerini anlatan Coşkun, şunları söyledi: “2022 yılında 40 dönüme, 2021 yılında da 100 dönüme İspir fasulyesi ekmiştik. İspir fasulyesi dünyaca bilinen bir ürün. Kaçkar Dağları’ndan gelen su ve toprak çok iyi olduğu bu ürün sadece İspir’de üretiliyor. Bir dönümden iyi verim alırsanız yaklaşık 135 kilo çıkabiliyor. Ancak bölgenin potansiyeline göre üretim çok az. Bunun sebebi ise İspir’in çok ciddi göç vermiş olması. Makinalı tarımın zor yapıldığı bir bölge. Haliyle her şey insanın, özellikle kadının gücüne muhtaç. Ektiğimizin gerçek potansiyelini de alamadık. 100 dönüm ektiğimiz sene çok ciddi bir kuraklık vardı, suyla alakalı ciddi sıkıntı yaşadık.
40 dönüm ektiğimiz yıl her şey normal geçti. 60 dönüm ektiğimiz bu yıl ise buraları dolu vurdu. Tohumlar çürüdü. Evinin bahçesine çok az ekenler, dolu vurunca 3-4 defa yeniden ektiler. Ama biz 60 dönümü yeniden ekemedik. Akaryakıtın maliyeti zaten katlandı. Bu sene çok az verim alacağımızı düşünüyoruz. Bölgenin potansiyelinin altında çok az bir verim bekliyoruz.”
'YENİ MAHSULÜN FİYATI BELLİ DEĞİL'
Piyasada şu an yeni ürün olmadığını dile getiren Coşkun, “Esnaf, geçen yılki ürünün kilosunu 200 liradan satıyor. Yeni mahsul 15 Ekim gibi elimizde olur. Esnaf ve sanatkarlardan ortak bir fiyat bekleniyor. Biz genelde piyasanın 5-10 lira altında veriyoruz. Çok fahiş bir fiyat koymuyoruz. Mazot maliyetleri hakikaten hepimizi çok yordu. İşçilik maliyetleri de var. Kadınlar elleriyle topluyor. Bu sene İspir genelinde çok ciddi bir fasulye sıkıntısı var” dedi.
‘ÇALIŞTIRACAK İŞÇİ BULAMIYORUZ’
İspir Ziraat Odası Başkanı Temel Aktaş da fasulyenin ticari olarak ciddi bir ekimi yapılmadığını, daha çok kendileri dışında eş-dost için ekildiğini kaydetti. Fasulyenin hassas bir bitki olduğunu anlatan Aktaş, şunları söyledi: “Sıcak olduğu zamanlarda fasulye haşlanıyor, tam verim elde edilemiyor. Geçen yıl fasulyenin kilosu 90-100 lira arasında satılıyordu. Bu yıl 200 lira civarı olabilir. İşçi bulunamadığından dolayı fasulyenin ekimi fazla yapılamıyor. Herkes gücüne göre ekim yapıyor. Günlük çalışacak işçi bulunsa ekim sahası daha genişler ama bulamıyoruz. İspir, büyük ölçüde göç vermiş bir yer. Gençler kalmadı, İspir’in eski nüfus kalabalığı da kalmadı. Olsa daha çok ekilir.” (duvar)
