Diyarbakır’da dün kapılarını ziyaretçilere açan Mezopotamya Kitap Fuarı’nın açılışında konuşan Arınç, kentin eski ismi olan Amed ile ilgili tarihi bir bilgiyi paylaşmıştı.
Diyarbakır’ın çok zengin bir kültürünün olduğunu anlatan Arınç, şunları söylemişti: “Diyarbakır zengin bir kültür şehri. Buranın folkloru da efsaneleri de yazılmış kitapları da çok güzel. Müzelerinde de çok büyük güzellikler var. Müze deyince aklıma geldi. Diyarbakır’a geldiğimde, Gazi Köşkü restorasyonunu ziyareti sonrası Hz. Süleyman Camisi’nde namaz kıldıktan sonra beni müzeye davet etmiştiler. Müzenin ikinci katında bir yeri gösterdiler. Orada bir sikke. Bu paranın üzerinde Amed veya Amid yazılı. Allah Allah, tevafuka bakınız.
TARİHİ YOK SAYMAK MÜMKÜN DEĞİL
O günlerde de bir siyasetçi ‘Amed diye bir yer yoktur’ diye bangır bangır bağırıyordu. Dedim ki bu hangi tarihlerde. Dedim bunun bir fotoğrafını çekin, altında da tarihçesi yazılı. Bunu Ankara’da birisine göstermem lazım. Amed, Amid, Amida olsun yani bu şehrin tarihini yok saymak mümkün değil. Çok zengin bir tarihten geliyorsunuz. Müslümanların fethettiği bir şehir. Burada cami de var kilise de var. Buradaki kardeşliği kimse bozamaz.”
EKSPRES O SİKKELERİ GÖRÜNTÜLEDİ
Arınç’ın işaret ettiği Diyarbakır Müzesi’ndeki altın sikkeleri, Güneydoğu Ekspres görüntüledi. Onlarca tarihi eserin sergilendiği müzede, “Amid ve Meyyafarikin baskılı altın sikkeler” başlıklı bölüm dikkat çekiyor. Sikkelerin sergilendiği yerin duvarında ise şu ifadeler yer alıyor:
“Diyarbakır'ın tarihine yönelik kapsamlı bilgilere, MÖ. 69 tarihinde Roma egemenliğine girmesi ve Romalıların Amida sınır kenti olarak garnizon merkezi yapmalarıyla ulaşılmaktadır. Roma Dönemi ve sonrasında Müslüman Araplar tarafından fethedilene kadar birçok defa yapılan savaşlarla el deriştiren kent her dönemde önemini korumuştur.
OSMANLI DÖNEMİNDE DE BASILMIŞ
Mervaniler döneminde Meyyafarikin'in (Silvan] başkent olmasının yanısıra Diyarbakır da önemli bir merkezdir. Kent Mervanilerden sonra sırasıyla Artuklular, Eyyübiler, Akkoyunlular egemenliğinde başkent; Osmanlı döneminde ise Diyarbakır Beylerbeyliği adıyla büyük bir eyaletin merkezi olmuştur. Diyarbakır’ın tarihsel süreç içerisinde sahip olduğu gücün simgesi olarak Amid ve Meyyafarikin baskılı sikkeler kullanılmıştır. Mervaniler ve Eyyübiler döneminde Meyyafarikin baskılı; Anadolu Selçukluları, Artuklular, Akkoyunlular ve Osmanlılar döneminde ise Amid baskılı sikkeler darp edilmiştir.”
