İbrahim İnanç Yıldız/Özel
Güneydoğu Ekspres- Diyarbakır’da Mimarlar Odası’nın daha önce 2021 yılında ranta açık alanlarda kaçak yapılara ilişkin yaptığı suç duyurusuna soruşturma izni verilmezken, o günden bugüne bu listeye yenileri eklenmeye devam ediyor.
Diyarbakır’da Mimarlar Odası’nın kaçak yapılaşma ile ilgili mücadelesi sürüyor. Daha önce 30 Aralık 2021 tarihinde dönemin Kayapınar, Yenişehir, Bağlar ve Sur belediyelerinin başkan ve başkanvekilleri hakkında, sorumluluk alanlarındaki ticari amaçlı ruhsatsız kaçak yapılara kayıtsız kaldıkları, bu yapıların faaliyete geçmesine göz yumdukları, böylelikle yapı sahiplerine yüksek miktarlarda haksız kazanç sağladıkları gerekçesiyle "Görevi kötüye kullanma" suçundan suç duyurusunda bulunmuştu.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturma izni talebine karşılık İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü, "İddiaların işleme konulmamasına" karar vermişti. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya imzalı kararda, belediye başkan ve vekillerinin kanunun yüklediği görevleri yerine getirdiği ileri sürülerek, ön inceleme yapılmasına gerek olmadığına karar vermişti.
Karara ilişkin Danıştay’a itirazda bulunan Mimarlar Odası, “Ruhsata aykırı inşa edilen yapılarla ilgili yıkım süreçleri gerçekleştirilmediği için yapı sahiplerinin on milyonlarca lira değerinde haksız kazanç elde edilmesine göz yumulmuş, aynı zamanda gerekli şikayetler yapılmadığı için ilgililer adli yönden herhangi bir cezai müeyyideye maruz kalmamıştır. Yani ruhsatsız yapı sahipleri adeta ödüllendirilmiştir. Bu fiiller, kamu görevlileri için görevi kötüye kullanma suçunu oluşturmaktadır” demişti.
2021 yılında yapılan suç duyurusundan sonrada kaçak yapılaşma devam etti. Mimarlar Odası tarafından Yenişehir ve Sur ilçesinde dört işletmede kaçak kat ve ek ilavelerin yapıldığı tespit edildi.
KAÇAK KAT VE İLAVELER YAPILDI, MÜDAHALE EDİLMEDİ
Kaçak kat ilavesi için inşa süreci başlatan bir otele dair Mimarlar Odası, Yenişehir Belediyesi’ne 21 Aralık 2022 ve 13 Ocak 2023 tarihlerinde müdahale edilmesi için iki kez yazdığı öğrenildi.
Yine Yenişehir Belediyesi sınırları içinde bulunan başka bir işletmenin üzerine de kaç kat ilavesi yapıldığını tespit eden Mimarlar Odası, burası için 23 Ocak 2023 tarihinde belediyeye yazı yazarak müdahale edilmesi talebinde bulunuyor. Ancak cevap verilmediği gibi kaçak yapıya müdahalede edilmiyor.
Tarihi Sur ilçesinde de benzer kaçak yapılaşmalar tespit ediliyor. Bir plazanın çatı katında inşaat faaliyeti ile bir işletmeye ek bina yapıldığı tespit ediliyor. Her iki yapının bulunduğu alanın Kentsel Sit Alanı olması sebebiyle 20 Ocak 2023 tarihinde Sur Belediyesi’ne bir yazı yazılarak, bu alanların Suriçi Koruma Amaçlı İmar Planı hükümlerine tabi olduğu, ayrıca ilgili mevzuat gereği Koruma Kurulu, Koruma ve Denetim Bürolarının iznine tabi olduğu için verilmiş bir iznin bulunup bunulmadığı soruluyor. Ancak bu sorulara herhangi bir yanıt verilmediği gibi kaçak eklentiler yapıldığı halde herhangi bir müdahalede bulunulmuyor.
SORUMLULAR HAKKINDA SUÇ DUYURUSU
Söz konusu kaçak yapılaşmaya herhangi bir müdahale yapılmaması üzerine Diyarbakır Mimarlar Odası Şubesi, Yenişehir ve Sur Belediyesi başkan vekilleri Murat Beşikçi ve Asım Solak ile tespiti yapılacak diğer belediye görevlileri ve ruhsat yapı sahipleri hakkında “Görevi Kötüye Kullanma Suçu” ve “İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu”ndan Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
KANUNUN YÜKLEDİĞİ SORUMLULUKLAR YERİNE GETİRİLMEDİ
“Planlama esasları ve şehircilik ilkelerine uygun, insan merkezli bir kentleşmeyi amaç edinen, kent genelinde imar mevzuatına aykırı, ruhsatsız veya kaçak yapıların yaygınlık kazanması üzerine, bu yapıların bağlı bulundukları belediye başkanlıklarına başvuruda bulunmakta, 3194 Sayılı İmar Kanunu uyarınca gerekli müdahalenin yapılmasını talep etmektedir” denilen suç duyurusunda, şu ifadeler kullanıldı:
“Bu kapsamda, ilimiz Yenişehir ve Sur ilçelerinde, tespit edilen kaçak yapılarla İlgili müvekkil kurum tarafından ruhsatsız yapıların bulunduğu belediyelere bildirimlerde bulunulmuştur. Ancak adı geçen belediye yetkilileri, bu bildirimlere rağmen, kanunun yüklediği sorumluluğun gereğini yerine getirmemiş, ruhsatsız yapıların tamamlanmasına, hatta faaliyete geçmesine göz yummuştur. İhbar konusu yapıların tamamının ticari faaliyet yürütmek üzere inşa edildiği, dolayısıyla yüksek bir ticari rant içerdiği dikkate alındığında, kamusal sorumluluğun gereğinin yerine getirilmemesi sebebiyle, ruhsatsız yapı sahiplerine yüksek düzeyde haksız menfaat temin edilmiştir, Özellikle Kahramanmaraş depremiyle ortaya çıkan kentsel yıkımın enkazı henüz kaldırılmamış, onbinlerce insanın hayatını kaybetmesinin acısı henüz dinmemişken, bu acı tecrübeden ders çıkarması gereken yerel idarelerin, şehircilik ilkelerine aykırı kaçak yapılaşmalara kayıtsız kalınması, vicdanları yaralar niteliktedir. Bu nedenle, kente ve İnsanına duyulan sorumluluk gereği, aşağıda ayrıntılarına yer verilen ruhsatsız-kaçak yapılarla İlgili, görev gereklerine aykırı hareket eden kamu görevlileri ile yapı sahipleri hakkında kamu davası açılmasını talep ediyoruz.”
