Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) verilerine göre, Diyarbakır'ın 2023 yılı ihracatında bir önceki yıla oranla yüzde 21.7'lik bir düşüş meydana geldi. Yıllık ihracat rakamı 231 milyon 216 bin dolarda kaldı. 2023 yılı ihracatı, Türkiye genelinde yüzde 0.6 oranında artışla 255 milyar 809 milyon dolara ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırarken, Diyarbakır'ın ihracatında aynı dönemde büyük bir düşüş gerçekleşti. Bu durum, Diyarbakır'ın ihracat performansında önemli bir gerileme olduğunu gösteriyor.
GERİLEME YAŞANDI
Diyarbakır’ın ihracat rakamları 2021 yılı seviyelerine geriledi. 2021 yılında 231 milyon 252 bin dolar olan ihracat rakamı, 2022 yılında yüzde 27,5’lik bir artışla 295 milyon 116 bin dolar seviyesine çıkmıştı. Ancak, 2023 yılında bu rakam yeniden 231 milyon dolar seviyesine düştü.
Geçen yıl Türkiye genelinde il bazında ihracat sıralamasında 45. sıraya yükselen Diyarbakır, ihracattaki düşüş nedeniyle 2023 yılında 50. sıraya geriledi. Bu durum, ilin ihracat performansında yaşanan ciddi gerilemeyi gözler önüne serdi.
EN ÇOK İHRACAT YAPTIĞI ÜLKE HANGİSİ?
Diyarbakır'ın ihracatında Kürdistan Bölgesi ve Irak büyük önem taşıyor. Diyarbakır, 2023 yılında en fazla ihracatı Irak’a yaptı. Bir önceki yıla göre yüzde 5 oranında düşüş yaşanmasına rağmen, Irak’a yapılan ihracat 113 milyon 382 bin dolar olarak gerçekleşti. Irak’ı 21 milyon 280 bin dolar ile Çin takip ederken, Rusya, İsrail ve Almanya Diyarbakır’ın en fazla ihracat yaptığı ilk beş ülke arasında yer aldı.
DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER İLK SIRADA
Diyarbakır’ın ihracatında en fazla paya sahip sektör, Demir ve Demir Dışı Metaller oldu. 2023 yılında bu sektörde 38 milyon 892 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Kimyevi Maddeler sektörü 35 milyon 558 bin dolar ile ikinci sırada yer alırken, Madencilik Ürünleri 35 milyon 503 bin dolarlık ihracatla üçüncü oldu. Elektrik ve Elektronik sektörü 31 milyon 747 bin dolar ile dördüncü, Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri sektörü ise 26 milyon 204 bin dolar ile beşinci sırada yer aldı.
SEKTÖREL ARTIŞLAR VE AZALIŞLAR
2023 yılında sektörel bazda en fazla artış gösteren sektörler şunlar oldu:
• Meyve ve Sebze Mamulleri (%1547 artış)
• Halı (%447 artış)
• Deri ve Deri Mamulleri (%88 artış)
• Mücevher (%45 artış)
• Elektrik ve Elektronik (%32 artış)
Buna karşılık, en fazla azalış gösteren sektörler ise şöyle sıralandı:
• Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller (%98 azalış)
• Otomotiv Endüstrisi (%59,2 azalış)
• Makine Aksamları (%59 azalış)
• Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri (%40 azalış)
• Kimyevi Maddeler ve Mamulleri (%38 azalış)
DEPREMİN ETKİLERİ
2023 yılında 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli deprem, Diyarbakır dahil olmak üzere deprem bölgesinde yer alan 11 ilin ihracatını olumsuz etkiledi. Bu iller arasında Diyarbakır, yüzde 21.70 oranında ihracat düşüşü ile en fazla düşüş yaşayan dördüncü il oldu.
