Demokrat Parti iktidarı döneminde özellikle tüm bölgeye yönelik elektrik hatlarının çekilmesi konusunda ciddi çalışmalar yapılır. Diyarbakır’da ise henüz elektriğe kavuşmamış birçok ilçe bulunmaktaydı. Bu ilçelere elektrik verilmesi için Valilik, Belediye Başkanlığı ve Milletvekilleri çok yönlü olarak girişimde bulunmalarının ardından birçok ilçeye elektrik şebekesi çekilir. Örneğin Bismil ilçesinin elektriğe kavuşması için gerekli olan 150 bin lira, Belediye Başkanı, Vali ve Milletvekillerinin girişimleri sonucunda İller Bankası'ndan temin edilir. Şubat 1958 yılında düzenlenen bir törenle Bismil'deki elektrik şebekesinin açılışı yapılır.
Birden fazla cemiyet ve dernek kurulur
Tek parti döneminde sıkı denetimlerle karşılaşılan ve genelde izin verilmeyen siyasi partilerin, yardım cemiyetlerinin, etnik dini ve ideolojik bazı derneklerin faaliyetleri, Demokrat Parti döneminde serbest bırakılınca Diyarbakır'da da parti, cemiyet ve dernekler açılmaya başlar. Kentte faaliyet yürüten dernek ve cemiyetler, yardım faaliyetleri, kültür ve tanıtım faaliyetleri ile mesleki dayanışma faaliyetleri yürütür. Yardım faaliyetlerinde bulunan derneklerin başında Diyarbakır Hayır Cemiyeti gelir.
Diyarbakır Hayır Cemiyeti
Diyarbakır Valisinin de fahri başkanı olduğu Diyarbakır Hayır Cemiyeti, hem Diyarbakır özelinde hem de Türkiye genelinde birçok çalışmalara imza atar. 1952 yılında Çanakkale Abidesi inşaatı için Hayır Cemiyetinde bir yardım toplantısı yapılır. Aynı şekilde Çanakkale'de 1953 martında yaşanan deprem nedeniyle yine bu cemiyet tarafından yardım toplanır. Diyarbakır Tekel fabrikası işçileri de bir günlük yevmiyelerini Çanakkale depremzedeleri için gönderir.
Cahit Sıtkı Tarancı evi müzeye çevrilir
Ocak 1956 tarihinde de, Diyarbakır Ziya Gökalp Okulu ve Talebelerini Koruma ve Yükseltme Cemiyeti kurulur. Kuruluş amacı; talebelerin ihtiyaçlarının temin edilmesini sağlamak olarak tüzüğünde belirtilir.
Bu cemiyetin dışında, 4 Ocak 1954 yılında Diyarbakır Kültür Derneği kurulur. Bu dernek, bütün faaliyetlerini kentin tanıtımı üzerine yoğunlaştırır. 1956 yılında "Diyarbakır Tanıtma Derneği", 1964 yılında ise "Diyarbakır’ı Tanıtma ve Turizm Derneği" olarak isim değiştiren bu dernek, 22 yılda 22 adet kitap basar; ayrıca "Kara Amid" adıyla bir dergiyi 11 sayı olarak yayınlar. Derneğin en büyük icraatları arasında 1956 yılında Ziya Gökalp Müzesinin açılmasını sağlamak olur. Dernek ayrıca Cahit Sıktı Tarancı’nın doğduğu evin 1973 yılında müzeye çevrilmesine de öncülük eder.
Meslek odaları da dernekleşmeye gider
Demokrat Parti döneminde Diyarbakır’da yardım ve tanıtım dışında meslek gruplarının dayanışmasını temel alan birçok dernek kurularak faaliyete geçer. 1957 ile 1958 yılları arasında Marangozcular Derneği, Kahveciler Derneği, Terziciler Derneği, Bakırcılar Derneği, Kalaycı ve Sobacılar Derneği, Camcılar Derneği, Tenekeciler Derneği kuruldu.
Milliyetçiler Derneği kapatıldı
Bu derneklerin dışında, aynı tarihlerde ideolojik ve siyasi bir takım dernekler de kurulmuştur, fakat bunlar daha sonra yargı kararıyla kapatılır. Bunlardan bir tanesi olan Milliyetçiler Derneği, derneğin tüzüğü ve faaliyetleri, yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle Ankara Cumhuriyet Savcılığı tarafından Türkiye genelindeki tüm şubeleri kapatılır. Derneğin Diyarbakır - Hani ilçesinde bulunan şubesi de kapatılır ve mallarına el konulur.
Kızılay'dan sağlık taraması ve öğrenci kampı
Diyarbakır'da kurulu bulunan Kızılay Derneği, kent merkezi ve ilçelerde 1950'li yıllarda sağlık taraması yapar. "Sağlık Kervanı" adıyla Diyarbakır başta olmak üzere çevre il ve ilçelerde sağlık taraması başlatılır. Kızılay'ın o yıllarda yaptığı başka bir çalışma ise öğrenci kampları kurmak olur.
Kızılay, her yıl Temmuz - Ağustos aylarında Diyarbakır ve Elazığ ilkokullarındaki 120 öğrenciyi Hazar Gölü kenarında 15 günlük kamplara alarak çeşitli aktivitelerde bulunur. (Sürecek)
