1950'li yıllarda Diyarbakır'da yerel olarak yayınlanan gazetelerden biri de 19 Mayıs 1953 tarihinde kurulan Dicle gazetesidir. Yeni Dicle matbaasında basılan gazete diğer gazetelerden farklı olarak haftanın her günü ve iki sayfa halinde yayınlanır. Gazetenin ilk  sayfası güncel haberlerden, ikinci sayfası ise resimli ilan ve reklamlardan oluşur.  Altı aylık ve senelik abonelik sistemiyle yayın yapan gazetenin günlük satış  fiyatı 5 kuruştur.

İsmini 'Dicle' olarak değiştirir

Dicle gazetesinin özelliklerinden biri haberlerin genellikle kısa ve öz olmasıdır. İkinci özelliği ise dünya gündemiyle alakalı haberlere daha fazla yer vermesidir. Dicle gazetesi ilk çıktığı tarihte Yeni Dicle ismiyle yayınlanırken, 3 Mart 1954 tarihinden itibaren Dicle ismiyle yayınına devam etmiş ve 1966 yılında da kapanmıştır. Gazetenin imtiyaz sahiplerinden A.Yılmaz Öztürk gazeteye günlük olarak “Damla Damla” ismiyle köşe yazıları yazmaktadır. Öztürk, köşesinde genellikle Türkiye siyaseti üzerine yorumlarda bulunmaktadır.

İktidar yanlısı yayın yapar diğer gazeteler gibi

Dicle gazetesi de yayın çizgisi olarak diğer yayınlanan bir çok yerel gazete gibi iktidardaki Demokrat Partiye yakın durur ve haberlerinde sık sık bu partinin propagandasını yapar. 26 Temmuz 1957 tarihli sayısında şunlara yer verilir: “Demokrat Partide yine hizipleşme varmış, olsun ne olacak bazı kimseler bunun partiyi yıkmaya kadar varabileceğini söylüyorlar laf bundan önceki hizipleşmeler neticesinde Demokrat Partiye ne oldu ki bu defasında olsun.. Hizipleşmenin neticesini merakla bekleyenlere bir vecizeyle cevap verelim; Mücadele‐i efkârdan barika‐i hakikat, mücadele‐i hizipten liste‐i demokrat çıkar.”

Muhalif CHP hedef alınır

Temmuz 1957 tarihinde “Muhalefetin İşbirliği Meselesi” isimli bir yazı dizisi yayınlayan Öztürk, yazısında 1957 genel seçimlerinde CHP, CMP ve HP’nin birlikte seçime girme girişimlerini anlatır. 1 Nisan 1958 tarihli “Muhalefet Küçük Hesaplar Peşinde” isimli yazısında ise özetle muhalefetin millet menfaatlerinin bekçiliğini yaptığını iddia ettiği fakat Demokrat Partiye karşı birleşme çabalarının bu ideal ile uyuşmadığını, Demokrat Partinin ise bu gelişmeler karşısında anlamlı bir sessizlik içinde kalarak ve memleket iktisadına çözümler bulmakla meşgul olduğu, seçimlere lafla değil bu müspet gelişmelerle gideceğini yazılır.

Gayret Gazetesi

Demokrat Parti iktidarı döneminde Diyarbakır'da yayınlanan başka bir gazete ise Gayret ismiyle yayın hayatına atılır. 27 Mart 1957 tarihinde yayına hayatına başlayan Gayret gazetesi günlük olarak çıkan siyasi bir gazetedir. Sait Önen'in sahibi olduğu gazete, Gazi Caddesi İstanbul Pasajı içinde hazırlanır.  Gayret gazetesi 1957 seçimlerine kadar muhalefet partilerine yakın bir çizgi takip eder. anlamak mümkündür.

Muhalif tarzda yayın yapar

Gazete haberlerinde Demokrat Parti iktidarının Diyarbakır ile ilgili çalışmalarına aynı dönemde çıkan diğer gazetelere oranla pek yer vermez.1957 seçimlerinden sonra bu çizgisini biraz daha merkeze çeker. Gayret gazetesi dünya ve Türkiye haberlerine yer vermekten ziyade daha çok Diyarbakır ile ilgili haberlere yer verir. Gayret gazetesi 5 Kasım 1957 tarihinden itibaren gazetenin ismini renkli olarak basar.

Gazeteci Mehmet Mercan dizi yazılar yayınlar

Gazetenin idare müdürü olan Mehmet Mercan gazete bazı günlerde köşe yazıları ve şiirler yazar. Mercan 20 Kasım 1957’de başlamak suretiyle dokuz gün boyunca Diyarbakır ile ilgili edebi bir üslupla tanıtıcı bir yazı dizisi yayınlar.  Mercan bir yıl sonra Rahip Cebrail Efendi ile Süryaniler üzerine bir röportaj yapıp bunun gazetede iki ay boyunca yayınlar. Gayret gazetesi, 1966 yılına kadar yayın hayatını sürdürebilir ancak.

Ümmid Gazetesi

Ümmid gazetesi 8 Ekim 1953 yılında Diyarbakır’da yayın hayatına başlar. Ümmid Geçidi/Diyarbakır adresinde faaliyet gösteren gazetenin imtiyaz sahibi ünlü tarihçi Abdüssettar Hayati Avşar'dır. Günlük olarak yayınlanan Ümmid gazetesi, iki sayfadan oluşur. Birinci sayfasında Türkiye, Diyarbakır ve dünya gündemiyle ilgili haberler ikinci sayfası ise reklam ve ilanlardan oluşur. Ümmid gazetesinde Ekim 1958 tarihinden itibaren “Söz Aramızda” isimli bir köşe başlamıştır.

Belediyelere uyarılar haberlere yansır

Bu köşede Asil Hürer’in haftanın bazı günlerinde Diyarbakır ile ilgili yazıları çıkmaktadır. Bunlardan biri olan “Belediyedeki Keşmekeş” isimli yazıda Asil Hürer, Diyarbakır belediyesinde uzun zamandan beri istikrarın yakalanamadığını, belediye işlerinin aksadığını, alınan kararların uygulanmadığını bundan dolayı ilk defa DP Kongresinde kendi belediyelerinin eleştirildiğini ve Cahit Gürkaş’ın devrildiğini fakat sonrasında belediyeden birçok ihracın gerçekleştiğini belirterek bu keşmekeşe biran önce son verilmesi gerektiğini yazar.

İktidara muhalefet yayınlar yapılır

Gazetenin imtiyaz sahibi olan Abdüssettar Hayati Avşar, aynı zamanda 1957 milletvekili genel seçimlerinde Cumhuriyetçi Millet Partisi milletvekili adayıdır. Ümmid gazetesi diğer gazetelere nazaran Demokrat Partiye karşı muhalif bir politika izler. Bu politikayı gazetede değişik tarihlerde

çıkan şu haberlerde görmek mümkündür; ʺAslanköy DP’ye Rey Vermedi”, “Ürgüp DP Belediye Başkanı demir karaborsası yapmış.”

CMP lehine haberlere yer verilir

Bunun yanında sahibi Avşar'ın adaylığı nedeniyle Cumhuriyetçi Millet Partisiyle ilgili yoğun bir  şekilde haberler yapılır. Bu haberlerden bazıları  şunlardır: “Bölükbaşı’nın millete mesajıʺ, ʺBölükbaşı CMP’de Meclis Grubu Başkanı Seçildi”, ʺCumhuriyetçi Millet Partisi Aday Namzetleri....”, ʺBölükbaşı’nın duruşmasına Pazartesi günü devam edilecek”, “Osman Bölükbaşı Ankara’ya dönüyor”,  ʺCumhuriyetçi

Millet Partisine  İltihaklar, Yozgat Hürriyet Partisi teşkilatı CMP’ye katıldı.” “CMP genel başkanın seyahati”. Ümmid gazetesi aynı dönemde çıkan diğer gazetelere oranla dış  haberlere daha çok ağırlık verir. Dış  haberlerin yanında genelde Türkiye’nin özelde ise Diyarbakır’ın siyasi gündemini ilgilendiren haberlerde hemen hemen her gün yayınlanır. (Sürecek)