Diyarbakır, son yıllarda büyük bir nüfus artışı ve şehirleşme süreci yaşamaktadır. Bu artışla birlikte, şehir içi ulaşım hizmetlerine olan talep de hızla yükselmiştir.
Ancak mevcut toplu taşıma sisteminin bu talebi karşılamakta yetersiz kaldığına hemen hepimiz tanık olmaktayız. Diyarbakır’daki toplu ulaşım araçlarından meydana gelen sıkıntılar, hem günlük yaşamı zorlaştırmakta hem de şehirdeki ulaşım altyapısının ne denli eksik olduğunu gözler önüne sermektedir.
Diyarbakır’daki toplu ulaşım araçlarının en büyük sorunlarından başında, sefer sayılarının yetersiz olması geliyor. Özellikle sabah ve akşam saatlerinde, iş yerlerine gidiş ve gelişlerde, seferlerin gerektiğinden az olması nedeniyle araçlar aşırı dolmaktadır. Bu yoğunluk, hem konforu hem de güvenliği olumsuz yönde etkilemektedir. Sık sık dolmuşların ya da otobüslerin duraklarda uzun süre beklemesi, insanlar arasında zaman kaybına yol açmakta ve toplu taşıma yerine özel araçların tercih edilmesine neden olmaktadır.
Belediyeye ait toplu ulaşım araçlarının azlığının yanında, özel ulaşım araçlarının trafikte sanki birbirileriyle yarış halinde davranıyor olması da can güvenliğini ciddi şekilde tehdit etmektedir. Sürücüler, sanki tüm yolların onlarınmış ve herkes onları tolere etmek zorundaymış gibi davranıyorlar.
Duraklarda değil de istedikleri yerde yolcu almaları ama istedikleri yerde indirmemeleri de başka bir sorun. Özel halk otobüslerinde kullanılan ‘Diyarkart’tan kaynaklı da çok sorunlar var. Bulunduğu konum ve durum nedeniyle ‘ücretsiz kart’ kullanan yurttaşlar hala sorunlar yaşıyorlar. Hala diyorum çünkü en son her iki tarafın yetkilileri bu konuda anlaşmışlardı. Ama sürücüler ‘ücretsiz kart’ kullanan yurttaşlara ya hissedilir derecede ters bakıyorlar ya da bu kartı kullandığını tahmin ettikleri yurttaşları almadan devam ediyorlar. Bu ciddi bir mağduriyet ve özgürlük kısıtlamasıdır.
Bir diğer önemli sorun ise toplu taşıma araçlarının duraklarının yetersizliği ve hatların düzenlemelerinin yetersiz olmasıdır. Birçok durak, şehir merkezinden uzak bölgelerde bulunmakta ve bu da insanların ulaşımını zorlaştırmaktadır. Ayrıca, toplu taşıma araçlarının güzergahları genellikle yeterince kapsamlı değildir ve bazı mahallelere ulaşım sağlamak oldukça zordur. Örneğin, kırsal mahallelerde yaşayan insanların şehir merkezine ulaşması zaman alıcı ve pahalı olabilmektedir.
Toplu taşıma araçlarının içindeki temizlik koşulları da büyük bir sorundur. Araçlar genellikle kirli ve bakımsız durumdadırlar. Yolculuk yapan biz vatandaşlar, temizlik ve hijyen konusunda ciddi endişeler taşımaktayız. Bu durum, toplu taşıma araçlarını kullanmayı cazip kılmamakta ve insanları özel araç kullanmaya ya da alternatif ulaşım yöntemlerine yönlendirmektedir. Ne kadar çok özel araç o kadar da yoğun trafik olduğu da hepimizin malumudur.
Diyarbakır’da toplu ulaşım araçlarının yaşadığı sıkıntılar, sadece ulaşımın kalitesini etkilemekle kalmayıp, şehirdeki trafik yoğunluğu, çevre kirliliği ve halkın yaşam standartlarını da olumsuz etkilemektedir. Bu sorunların çözülmesi için şehir içi ulaşım planlamasının yeniden gözden geçirilmesi, yeni hatların açılması, mevcut araçların yenilenmesi ve bakım süreçlerinin düzenli olarak yapılması gerekmektedir. Ayrıca, bisiklet yolları ve yürüyüş yolları gibi alternatif ulaşım yöntemlerinin teşvik edilmesi, şehrin ulaşım altyapısının daha sürdürülebilir bir hale gelmesine katkı sağlayacaktır. Tüm bunların dışında, uzun yıllardır bahsedilen ve sürekli ertelenen tramvayın da hayata geçmesi zorunluluktur.
Sürekli gelişim halinde olan bir kentin tüm sorunlarının hemen çözülmesi zordur farkındayım. Ama çözüm için çabalamak ve yoğunlaşmak da önemli bir katkı sunacaktır.
