Gökkuşağı, bahar yağmurları sonrası çıkan güneş ışınlarının yağmur damlalarında veya sis bulutlarında yansıması ve kırılmasıyla meydana gelen ışık tayfı renklerinin bir yay şeklinde göründüğü meteorolojik bir olay. Sırasıyla kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, çivit mavisi ve menekşe renklerinin sanki dizili-seçili ahengidir.
Gökkuşağındaki renklerin biraradalığı Doğu toplumlarında dünya ile cennet arasındaki “köprü” olarak kabul edilir. Batı dünyasında ise “umut ve şansı” simgeler.
Sibirya’da güneşin dilidir.
Güney Amerika Yerlileri, denizin üzerinde görülmesinin şans olduğuna inanır.
Kürtler gökkuşağının altından geçilirse bütün dileklerinin kabul olacağına yürekten inanır. Şaman inancında ise Şaman ulu’sunun göğe çıktığı yoldur gökkuşağı…
Gökkuşağı farklı toplumlarda değişik adlarla anılır. Alkım, ebekuşağı, ebemkuşağı, alaimisema, hacılarkuşağı, meryemanakuşağı, yaygör, süleyke gibi çokça adı vardır. Moğollar solomgo, Kazaklar kempirkuşağı der. İngilizce’de rainbow, Almanca’da regenbogen, İspanyolcada arco iris, Ermenicede tsiatsan, maya yerlileri mazhavillu, Latince adı ise iris’tir.
Bazen göğün bağrına işlenmiş bir yay, bazen de rengarenk bir yoldur. Yeryüzü ile gökyüzünü birbirine bağlayan büyülü-efsunlu, rengarenk ama ulaşılmak istenip ulaşılamayan bir yoldur.
Kürtler Gökkuşağına iki isim koymuş;
Biri keskesor’dur. Diğer adı ise bir yakıştırmadır; “Bûka Baranê” yani “Yağmurun gelini”. Umudu, barışı, bolluğu, bereketi kadın üzerinden anlatmanın adıdır sanki Bûka Baranê…
2013 yılında; yönetmenliğini Dilek Gökçin’in, yapımcılığını ise “Hafıza Merkezi” adına Murat Çelikkan’ın yaptığı, Hakkari Yüksekova’nın (Gever) Befircan - Karlı köyünde çekilen savaşın çocuklarını anlatan bir belgeselin de adıdır aynı zamanda Bûka Baranê.
Bu belgeselin arka planında ses olarak konuşan belgeselin metin yazarı da olan ve Gökkuşağının altından geçmeye çalışan çocuklardan biri de gazeteci İrfan Aktan’dır…
İşte size kadim Diyarbekir’in bir bahar günü yağmurları sonrası açan bahar güneşinin Gökkuşağı fotoğrafını çeken Duygu Berekatoğlu’nun fotoğrafına bakarken bana düşenler bunlar oldu…
Nisan 2024 Diyarbekir / Şeyhmus Diken
